O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus taʼlim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

3.4.
 
Statik va dinamik IP-adreslar 
IP-adreslar o‘rnatilishiga qarab 2 turga ajratiladi: 
1.
 
Statik 
2.
 
Dinamik 
Statik IP-adreslar
o‘zgarmas IP-adreslar degani. Statik IP-adreslashda 
uzelga statik IP-adres beriladi. Masalan sayt yoki biron bir serverga 

---

39 
foydalanuvchilarning oson murojaat qilishini taʼminlash odatda ushbu serverlarga 
statik IP-adres beriladi. Bu IP-adreslar uzellarga odatda qo‘lda sozlanadi hamda toki 
qayta sozlanmaguncha o‘zgarmas qoladi. 
Dinamik IP-adreslar
o‘zgaruvchan IP-adreslar degani. Dinamik IP-
adreslashda uzelning IP-adresi boshqa uzelniki bilan bir xil bo‘lib qolishi oldi 
olinadi. Bunda uzel IP-adresni DHCP protokoli orqali avtomatik tarzda maʼlum IP-
adreslar diapazonidan oladi. Bu protokol haqida keyingi mavzularda batafsil 
maʼlumot beriladi. Bu usulda uzelning IP-adresi, u har o‘chib yonganida o‘zgarib 
qolishi mumkin. 
3.5.
 
Global va lokal IP-adreslar 
IP-adreslar tarmoqda foydalanishiga ko‘ra 2 xil bo‘ladi: 
1.
 
global (real, tashqi) 
2.
 
lokal 
Lokal IP-adreslar asosan lokal tarmoqlarni qurish uchun qo‘llaniladi, ular 
global tarmoqda ishlatilmaydi. Global tarmoqdan lokal IP-adresli uzellarga kirib 
bo‘lmaydi, agarda ularda qo‘shimcha global IP-adres bo‘lsa, unda ushbu global 
adres orqali kirish mumkin. Quyida lokal IP-adreslarning ro‘yxati keltirilgan, ular 
cheklangandir. 

10.0.0.0 – 10.255.255.255 

172.16.0.0 – 172.31.255.255 

192.168.0.0 – 192.168.255.255 
Ushbu Lokal IP-adreslar lokal tarmoqlarni qurishda foydalanish uchun 
ajratilgan. 
Qolgan barcha IP-adreslar global tarmoqda foydalaniladi. Global tarmoqdagi 
uzellarni adreslash uchun global IP-adresdan foydalaniladi. 
IP adreslashning