I-бўлим. Бухгалтерия ҳисоби асослари 1-мавзу. Бухгалтерия ҳисоби, унинг моҳияти ва турлари

13.2. Тайёр маҳсулотларни ишлаб чиқариш ва омборга келиб тушиши ҳисоби 
Ишлаб чиқарилган тайёр маҳсулотлар цехдан тайёр маҳсулот омборига топширилади. 
Тайёр 
маҳсулотни 
омборга 
топширишда 
қабул 
қилиш-топшириш 
юк 
хати 
расмийлаштирилади, унда қуйидаги кўрсаткичлар бўлиши керак: омбор номери, маҳсулот 
номи, сони, ўлчов бирлиги, баҳоси ва сумма. Бажарилган иш ва хизматлар топшириш-қабул 
қилиш далолатномаси билан расмийлаштирилади. Омборда тайёр маҳсулотлар ҳисоби 
натура кўринишида омбор карточкаларида юритилади. Бу карточкаларда ҳар бир кирим ва 
чиқим ҳужжат маълумотлари ёзилади, ҳар бир ёзувдан сўнг қолдиқ чиқарилади. Топшириш 
накладнойларига асосан маҳсулотнинг чиқими тўғрисидаги қайднома тузилади, бунда тайёр 
маҳсулотлар икки хил баҳода: ҳисоб баҳосида ва ҳақиқий таннархида акс эттирилади. Тайёр 
маҳсулот ҳисоби 2810 ”Тайёр маҳсулотлар” синтетик счётда олиб борилди. 
Мисол
. Ҳисобот даврида тайёр маҳсулотлар омборига ҳисоб баҳосида келиб тушди, ҳисоб 
баҳоси - 80 минг сўм. 
Ой охирида ҳақиқий таннархи аниқланди - 75 минг сўм. Ҳисоб баҳосида келиб тушган 
маҳсулотларга бухгалтерия ўтказмасини берамиз: 
Дт 2810 “Тайёр маҳсулотлар” - 80 минг сўм 
Кт 2010 “Асосий ишлаб чиқариш” - 80 минг сўм 
Ҳисоб баҳоси ва ҳақиқий ишлаб чиқариш таннарх орасидаги фарққа, агар ҳақиқий 
таннарх ҳисоб баҳосидан кам бўлса, у ҳолда “Қизил сторно” бухгалтерия ўтказмаси 
расмийлаштирилади: 
Дт 2810 “Тайёр маҳсулотлар” - 5 минг сўм 
Кт 2010 “Асосий ишлаб чиқариш” - 5 минг сўм 
Агар ҳақиқий таннарх ҳисоб баҳосидан ортиқ бўлса у ҳолда орадаги фарққа қўшимча 
“Қора” ёзув билан бухгалтерия ўтказмаси берилади. 
Мисол
. Масалан, ишлаб чиқарилган маҳсулотларнинг ҳақиқий таннархи 90 минг сўм 
дейлик. 
Дт 2810 “Тайёр маҳсулотлар” - 80 минг сўм 
Кт 2010 “Асосий ишлаб чиқариш” - 80 минг сўм 
Фарқ 10 минг сўм бу суммага қўшимча ёзув берамиз : 
Дт 2810 “Тайёр маҳсулотлар” - 10 минг сўм 
Кт 2010 “Асосий ишлаб чиқариш” - 10 минг сўм