M. DÁWletov, A. DÁWletov, Z. IsMAylova, A. DÁWletova

qanday? qaysı? qansha? neshe? qaydaǵı? 
kimniń? neniń?
t.b. sorawlarǵa juwap beredi. M ı s a l ı : 
1. Kúnniń (neniń?) sáwlesi 
altın
(qanday?) nurın 
shashtı. 
(N. D.)
2. Bizler jolda 
toǵaydaǵı
(qayerdegi?) 
awılǵa qayırıldıq. 
(T. Q.)
3. Kún awǵansha 
on segiz
(qansha?) bala jıynaldı. 
(N. D.) 
4. 
Keshki
(qaysı?) saǵım 
jiyekti orap aldı. 
(Ó. A.)
Anıqlawıshlar, tiykarınan, tómendegi belgilerge iye 
boladı: 1) zat hám zatlıq mánidegi gáp aǵzaların sı-
patlaydı; 2) tiykarınan, kelbetlikten hám zattıń sapasın, 
sanın hám t.b. belgilerin bildiretuǵın sóz shaqaplarınan 
boladı; 3) ózi túsindiretuǵın aǵzası menen jupkerlesiw 
hám úylesiw usılında (iyelik sepliginde) baylanısadı; 
4) ózi anıqlaytuǵın sózdiń aldında turadı.
Anıqlawıshlar morfologiyalıq bildiriliwi hám baylanıs 
usılına qaray jupkerlesiwshi anıqlawısh hám úylesiwshi 
anıqlawısh bolıp ekige bólinedi.
210-shınıǵıw.
Kóshirip jazıń. Berilgen gáplerdegi anıqlawısh-
lardıń astın sızıp, olardıń anıqlaw belgilerin hám qanday sóz 
shaqabınan bolǵanın túsindiriń.
1. Báhárdiń jaǵımlı jıllı samalı jerdiń tońın ketirdi. 
2. Buyra tolqınlı teńizdiń ústinde háwlirip suwıq samal esedi. 
3. Bul jaqsı istiń baslaması edi.
(Ó. A.)
4. Bunıń nátiyjesinde 
kárxana 30 mıń manattan aslamıraq qarjını únemlewge eristi. 
5. Ashıwlı tolqındı samal aldıma salıp quwıp jaǵaǵa aparıp 
uradı. 
(Ó. A.) 
6. Kúnge shaǵılısqan aq jaylarǵa qarasań kóziń 
toymaydı. 
(G. S.)
7. Awıldan kelgen ziyrek, aqıllı balalar 
menen dos boldım. 
(S. S.)
211-shınıǵıw.
Berilgen gáplerge sintaksislik tallaw úlgisi boyınsha 
tallaw jasap, dápterińizge jazıń hám qanday sóz shaqabı arqalı 
bildiriliwin aytıń.
1. Ol tórde turǵan temir krovatqa qarap qoydı. 2. Ol jerde 
úymelesken qus ta, kiyatırǵan adam da joq. 
(X. S.) 
3. Qalıń 

---

115
qopanı qaq jarıp, sımbatlı adam shıǵa keldi. 
(Ó. A.) 
4. Ózektiń 
qasında jigirmalaǵan jılqı jayılıp júr 5. Suwǵarıw jumısları 
sapalı ótkerildi. 
(«E. Q.»)