Эргаш Ғозиев

Тўртинчи давр
− мактаб ёши боладаги асосий ўзгаришлар: кўзлаган 
мақсадига эришиш учун интилиш, уддабуронлик ва тиришқоқлик билан 
ажралиб туради. Унинг энг муҳим қадрияти омилкорлик ва маҳсулдорликдан 
иборатдир. Бу ёш даврининг салбий жиҳатлари (иллатлари) ҳам бўлиб, улар 
ижобий хислатлари етарли бўлмаслиги, онг ҳаётнинг барча қирраларини 
қамраб ололмаслиги, муаммоларни ҳал қилишда ақл-заковат даражасининг 
пастлиги, билимларни ўзлаштиришдаги қолоқлик ва ҳоказолардир. Худди шу 
даврда шахснинг меҳнатга муносабати шакллана бошлайди. 
Бешинчи давр 
− ўспиринлик бетакрор хислати, ўзига хослиги, бошқа 
одамлардан кескин фарқланиши билан тавсифланади. Шунингдек,
ўспиринлик шахс сифатида ноаниқлиги муайян ролни уддаламаслик, 
қатъиятсизлик сингари салбий сифатларга ҳам эгадир. Мазкур даврнинг энг 
муҳим хусусияти “ролини кечиктириш”нинг ўзгариши ҳисобланади. У 
ижтимоий ҳаётда бажараётган ролларнинг кўлами кенгаяди, лекин уларнинг
 
барчасини жиддий эгаллаш имкониятига эга бўлмайди, шунингдек, ролларда 
ўзини синаб кўриш билан чекланади, холос. Эриксон ўспиринларда ўзини 
ўзи англашнинг психологик механизмларини батафсил таҳлил
қилади, унда 
вақтни янгича ҳис қилиш, психосексуал қизикиш, патоген (касаллик 
қўзғатувчи) жараёнларни ва уларнинг турли кўринишлари намоён бўлишини
баён қилади. 
Олтинчи давр
− ёшлик бошқа жинсга психологик интим яқинлашув 
қобилияти ва эҳтиёжи вужудга келиши билан ажралиб туради. Бунда 
айниқса, жинсий майл алоҳида ўрин тутади. Бундан ташқари, ёшлик 
танҳоликни ёқтириш ва одамовилик каби ёқимсиз хусусият билан ҳам 
фарқланади. 
Еттинчи давр
− етуклик даврида ҳаётий фаолиятнинг
барча 
соҳаларида (меҳнатда, ижодиётда, ғамхўрликда, пушт қолдиришда, тажриба 
узатиш ва бошқаларда) маҳсулдорлик туйғуси узлуксиз ҳамроҳ бўлади ва 
эзгу ниятларнинг амалга ошишида туртки вазифасини бажаради. Шунингдек, 
мазкур даврда айрим жиҳатларда турғунлик туйғуси салбий хусусият 
сифатида ҳукм суриши ҳам мумкин.