Tabiiy yuqori molekulyar birikmalar: uglevodlar, oqsillar va nuklein kislotalar

4

-10

7

ga javob beradi.

Masalan: tovuq tuxumi tarkibiga kiruvchi oqsilning nisbiy molekulyar massasi 36000 ga

teng. Go`shtdan ajratilgan bir oqsilning nisbiy massasi 150000 ga, ba`zi oqsillarning nisbiy

molyar massasi 300000 va undan ham yuqori bo`ladi. Oqsillarning gidrolizi natijasida 20

dan ortiq aminokislota hosil bo`ladi.

---

Har bir oqsilga polipipted zanjirida aminokislotalarning qatiyan aniq

ketma-ketligi

va

aniq

fazoviy

struktura

xosdir.

1888-yilda

rus

biokimyogari A.Y.Danilevskiy oqsillarning molekulalarida takrorlanuvchi

atomlarning peptid gruppasi mavjudligini ko`rsatdi.

XX - asrning boshlarida nemis olimi E.Fisher va boshqa tadqiqotchilar

birinchi bo`lib molekulasidagi bir-biri bilan peptid bog`lar orqali birikkan

18 ta aminokislotalar qoldig`idan iborat birikmani sintez qildilar. Bu

polipeptidlar ba`zi xossalari bilan oqsillarni eslatgan. Polipeptid sintezini

soddalashtirilgan holda quyidagicha ifodalash mumkin:

---

---

Birinchi dastlabki modda – glitsin - hayvonlarning

pay,

teri,

tuyoq kabi

organizmlaridan

tayyorlanadigan yelimni gidroliz qilib olinadi; ikkinchi dastlabki modda – alanin, uni har qanday

oqsildan olish mumkin.

Oqsillarda hammasi bo`lib to`rt ko`rinishdagi strukturaviy tuzilishga ajratiladi.