Tasdiqlangan fan dasturiga muvofiq ishlab chiqildi

Diqqat barcha psixik jarayonlarda qatnashadi, ularning mahsuldorligini 
oshirishga ta’sir etadi.
Shu boisdan diqqat qaratilgan obyektlar ong to’plangan 
nuqtasida aniq, yaqqol aks ettiriladi. Demak, diqqat - aqliy jarayonlarning sifati, 
mahsuldorligi va samaradorligini ta’minlovchi insonning ichki aktivligidan iboratdir. 
Shuningdek, u har qanday inson faoliyatining zaruriy shartidir.
105-rasm 
 
 
Tashqi diqqat
deb ongimizning obyektiv vokelikdagi narsa va hodisalarga, 
ularning ayrim belgi va xususiyatlariga yunaltirilishi, ularda faol to’planishiga 
aytiladi.
Tashqi diqqat faqat idrok qilish jarayonidagina namoyon bo’lmasdan, balki 
fikr yuritilayotgan narsalarga ham qaratiladi. Jumladan, ixtirochining o’zi yaratgan 
narsasini tasavvur qilishi, rassomning obrazlarni kashf qilish jarayoni, muhandisning 
to’g’on qurilishini ko’z o’ngiga keltirish bilan bog’liq holatlar bunga misol bo’la 
oladi.
Ichki diqqat
esa ongimizning o’z subyektiv taassurotlarimiz, his- 
tuygularimiz va intilishlarimizga qaratilishidan iboratdir. Inson ongining o’zida sodir 
bo’layotgan o’z hissiyotlarini, fikrlarini, orzu, istak va shu kabilarni kuzatishda 
tashqi diqqatdan farqli o’laroq ichki diqqat yuzaga kelar ekan, bunda diqqatning har 
ikkala ko’rinishi ham faoliyatning muvaffaqiyatli yakunlanishiga munosib hissa 
qo’shish imkoniyatiga egadir. Bir kishi ongining muayyan obyektga qarata 
157
David G. Mayers Psychology,© 2010 by Worth Publishers.90-b.
 
Psixologiyada diqqatning obyektiga ko’ra quyidagi 
turlarga bo’lish mumkin:
tashqi diqqat, ichki diqqat.
Shu bilan birga faoliyat shakliga ko’ra:
individual, guruhiy, jamoaviy turlariga bo’linadi.
Hosil bo’lish xususiyati va amal qilish usuliga qarab:
ixtiyorsiz (sust) , ixtiyoriy (faol) 
ixtiyoriydan so’nggi turlariga bo’linadi. 

---

242 
yo’naltirilishi va unga to’planishiga