Hayot faoliyati

Ammiak buluti harakati haqida ogohlantirish olgandan 
so‘ng, quyidagilar bajarishi lozim: 
Xonani tark etishda isitish 
asboblarini o‘chiring, oynalarni 
yoping, hujjatlar va kerakli narsalarni o‘zingiz bilan oling. 
Zararlangan joydan shamol yo‘nalishiga perpendikulyar 
ravishda chiqish kerak. 
Agar zararlangan joydan chiqishning iloji bo‘lmasa, 
yaqinroqda berkitish mumkin bo‘lsa – u yerda panoh top. 
Shaxsiy himoya vositalarini kiying. Yodda tut! Fuqaro gazga 
qarshi niqoblari hamda respiratorlarning poklovchi-yutuvchi 
qutilari ammiak bug‘laridan himoya qilmaydi. 
Bunday vaziyatlarda: - 
gazga qarshi niqoblarga qo‘shimcha 
DPG-3 patroni ulanadi. 
– suv bilan 5%li limon kislotasi 
aralashmasi bilan namlangan bog‘ichni takib olish shart. 
Ammiak bilan zaharlanganda birinchi tibbiy yordam: 
1. Fuqaro gazniqoblariga qo‘shimcha DPG-3 patronni 
ulang. 
2. Zudlik bilan zararlanish maydonidan chiqing. 
3. Ko‘z, nafas yo‘llari va badanning ochiq joylarini ichimlik 
sodasining 2%li eritmasida yuving. 
4. Zaharlanuvchiga issiq sut berib, yotqizib qo‘ying. 
5. Zaruriyat tug‘ilsa, novshadil spirti hidlatib, «og‘zidan 
og‘izga» usulida sun’iy nafas oldiring va yurakni bilvosita 
uqalang. 
Kimyoviy zararlanish xavfi tug‘ilganda aholining harakati 
Odamlarning kimyoviy zaharlanishi kimyoviy xavfli obyekt 
(KXO)larda kuchli ta’sir etuvchi zaharli modda (KTZM)ning 
tashqariga chiqib ketishi bilan bog‘liq avariyalar sodir bo‘lganda 
119 
yoki zaharli moddalar (ZM) qo‘llanilishi oqibatida qisqa vaqt 
ichida ro‘y beradi. 
Kimyoviy xavfli obyekt 
– hududida avariya yuz berganida 
odamlar, hayvonlar va o‘simliklar yalpi kivyoviy zaharlanishi 
mumkin bo‘lgan korxona. 
Kuchli 
ta’sir etuvchi zaharli modda
–ishlab chiqarish 

---

110 
maqsadlarida qo‘llaniladigan, tashqariga chiqib ketgani (to‘kilib 
ketgani)da havoning xavfli miqdorda zararlanishiga, odam, 
hayvon 
va o‘simliklar dunyosining zaharlanishiga sababchi bo‘lishi 
mumkin bo‘lgan kimyoviy modda.