O’zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti

Adabiyotlar
1. Nishonova S. va boshqalar. Milliy istiqlol g’oyasi va ma`naviyat asoslari. – 
Toshkent: Sharq, 2001. 201 b. 
2. Musiqa. IV sinf. Darslik. - Toshkent: O`qituvchi, 2003. 193 b.
3. Sultonov X, Qarshiboev M. Vatan tuyg’usi. Darslik. 6-sinf. – Toshkent: 
O’zbekiston, 2002. – 250 b. 

---

421 
UMUMIY O’RTA TA’LIM MAKTABLARIDA JAHON ADABIYOTI 
NAMUNALARINI O’QITISH ASOSIDA O’QUVCHILARDA 
VATANPARVARLIK TUYG’USINI SHAKLLANTIRISH
115
 
 
Ma’lumki, dunyodagi har bir kishi qandaydir el-ulusga mansub. Chunki 
olamdagi har qanday etnik birlik ezgu ma’naviy sifatlarga tayangandagina yashab 
qola biladi. Ana shu etnik birliklarning ma’naviy sifatlari umuminsoniy ezgu 
fazilatlarni yuzaga keltiradi. Demak, har bir odam o’z millatiga qanchalik mansub 
bo’lsa, umuminsoniy sifatlarga ham shunchalik ega bo’ladi. 
Demak, badiiy adabiyot millat hayotining o’zgalarga ekzotika bo’lib 
ko’rinadigan bezakdor jihatini emas, balki millat ahliga xos eng sobit qirralar aks 
etgan ichki olamini tasvirlashga da’vat etilgan. Millatga xos ichki jihat esa, uning 
ruhiyat dunyosida mavjuddir. Ma’lumki, ruhi kuchli odamni engib bo’lmaydi. Uni 
jismonan yo’q qilish mumkindir, lekin sindirib, yo’lidan qaytarish imkonsiz. Agar bu 
ruh butun millatga mansub bo’lsa, u qudratli bir yengilmas kuchga aylanadi. Badiiy 
adabiyot ana shu yengilmas qudratning har bir alohida shaxsda namoyon bo’lish 
yo’sinini ko’rsatib bera olish imkoniga egaligi bilan ijtimoiy tafakkurning boshqa 
sohalaridan ajralib turadi. Chunki badiiy adabiyot uchun jamiyatda yuz bergan voqea 
emas, balki o’sha voqeada ishtirok etgan alohida shaxslarning ruhiyati muhim 
hisoblanadi. Professor Q.Yo’ldoshev “Bir-birini bilish uchun bir-birini o’qish kerak” 
maqolasida “
Adabiyot alohida odamning ruhiyatini to’kis ifodalash borasida tengsiz 
imkoniyatga ega san’at turidir. Har qanday xalq alohida odamlardan tashkil 
topganligi uchun ham muayyan bir millat ruhiyatiga xos xususiyatlar uning 
adabiyotida yorqin namoyon bo’ladi
”, - deb yozadi [2]. Chindan ham alohida 
odamlarning betakror ruhiyatini butun qirralari bilan tasvirlash imkoniyatiga ega 
bo’lgan adabiyot odamni odamga bildirishda baland maqomga egadir. 
Adabiy ta’limning bosh maqsadi – o’quvchilarda milliy adabiyotning, 
shuningdek, jahon adabiyotining eng sara namunalarini o’qish va tahlil qilish asosida 
115