O zbek isto n respublikasi sog liqni saqlash

(mediastinum
testis) 
hosil qiladi. Undan yelpig‘ich kabi boshlangan yupqa 
biriktiruvchi to ‘qimali moyak to ‘siqchalari 
(septula testis) 
oldinga 
qarab y o ‘nalib, moyak parenximasini konus shaklidagi 250 - 300 
moyak bo‘lakchalariga 
(lobuli testis) 
ajratadi.
209-rasm. Erkaklaming jinsiy
a’zolari: 
1-rectum; 
2 canalis 
analis; 3-m. sphincter ani; 4-vesica 
urinaria; 5-uretra masculina; 6-testis; 
7-scrotum; 8-epididymis; 
9-penis;
10-ductus ejaculatorius; 11-prostata; 
12-ductus 
deferens; 
13-glandula 
seminales.
Har bir bo‘lakcha ichida 
spermatozoid ishlab chiqaruvchi 
epiteliyi bo‘lgan 2-3 burama 
urug‘ naychalari 
(tubuli semi-
niferi contorti) 
bo‘ladi (
2 1 1
- 
rasm). Bu naychalaming uzunligi 70-80 sm va kengligi 150-300
30

---

mkm. Ular orqa tomonga yo ‘nalib, bir-biri bilan qo‘shiladi va 
to ‘g ‘ri urug‘ naychalarini 
(tubuli seminiferi recti) 
hosil qiladi. 
To‘g ‘ri urug‘ naychalari moyak oralig‘iga kirib, moyak to ‘rini 
(rete
testis) 
hosil qiladi. Moyak to ‘ridan 12 - 15 ta moyakning urug‘ olib 
ketuvchi naychalari 
(ductuli efferentes testis) 
chiqib, moyak ortig‘i 
boshchasiga qarab yo ‘naladi.
210-rasm. 0 ‘ng moyak va moyak
ortig‘i. Yon tomoni: 
1-funiculus 
spermaticus; 2-fascia spermatica interna;
3-caput 
epididymidis; 
4-appendix 
testis; 5-tunica vaginalis testis; 6-testis;
7-margo anterior; 8-extremitas inferior;
9-lig. epididymidis inferior; 10- cauda 
epididymidis; 
11-corpus epididymidis;
12-sinus epididymidis. 
11
Moyak 
ortig‘i 
(epididymis) 
'0
erkaklarda spermatozoidning yeti- 
9
lishi, to‘planishi va harakatlanishi 
uchun xizmat qiladi. Moyak ortig‘i 
spermatozoidlami o‘tkazuvchi uzun 
8
7
tor nay b o iib , ko‘p marta buralgan
zich hosiladan iborat. U yorg‘oqning ichida (210-rasm) moyakning 
orqa va usti bo‘ylab joylashgan. Moyak ortig‘i nayining uzunligi
6
-
8
m.
Spermatozoidlar moyak ortig‘iga moyakning urug‘ olib ketuvchi 
naychalari orqali o ‘tadi va unda ikki hafta davomida harakatlanadi. 
Spermatozoidlaming naydagi harakati nofaol bo ‘lib, u epiteliy 
kiprikchalarining urishi hisobiga bo ‘ladi. Nayda o ‘tayotgan davrda 
spermatozoidlar turli o ‘zgarishlarga uchrab, urug‘lantirish qobili- 
yatiga ega bo‘ladi. Moyak ortig‘ining dum qismida nay kengayadi 
va kovak hosil qiladi. Uning bu qismida spermatozoidlar to ‘planadi.
Moyak ortig‘ida kengaygan yuqori qismi - moyak ortig‘ining 
boshchasi