O zbek isto n respublikasi sog liqni saqlash

Jinsiy a’zolar anomaliyalari
Taraqqiyot davrida jinsiy a ’zolam ing noto‘g ‘ri rivojlanishi yoki 
yetarli darajada rivojlanmasligi turli xil anomaliyalarga (g ‘ayri 
tabiiyliklar) olib kelishi mumkin. Erkaklarda erlik olatining pastki 
tomonida jinsiy burmaning birikmasligi natijasida siydik chiqarish 
nayi hosil bo‘lmay, ochiq qolishi 
(hypospadia) 
yoki siydik chiqarish 
nayi olatning ustiga o ‘tib, bitmay qolishi 
(epispadia) 
kabi hollar 
k o ‘p uchraydi. B a’zan jinsiy burma va jinsiy bolishning birikmasligi
28

---

natijasida, siydik chiqarish nayi va yorg‘oqning pastki tomoni ham 
birikmay ochiq qolishi mumkin. Bunday holda moyaklar o ‘smagan 
yorg‘oq terisi ostida qoladi. Tashqi tanosil a ’zolar ayollarning tanosil 
a’zolarini eslatgani uchun 
tashqi germafroditizm 
deb ataladi.
B a’zan ancha yaxshi rivojlangan erlik olati, yorg‘oq bilan bir 
qatorda, ayollarga mansub tashqi tanosil a ’zolari ham rivojlanishi 
(ikki jinslik) mum kin. Odatda, bu a ’zolardan biri faoliyat jihatidan 
ustun turadi. B a’zan ayollarda klitor kuchli taraqqiy etib, erlik 
olatiga o ‘xshab qoladi va ikki jinslilik paydo bo‘ladi. Ikki jinslilik 
ikki turda: soxta va chin holatlarda uchraydi. Soxta ikki jinslilik o ‘z 
navbatida erkaklik va ayollar germafroditizmi shakllarida uchraydi. 
Unda bir jinsning jinsiy a ’zolari ko‘proq taraqqiy etgan bo‘ladi. Chin 
germafroditizm kam uchraydi. Unda ikki jinsning jinsiy a ’zolari 
taraqqiy etgan b o ‘ladi. Ayollarda b a’zan kichik jinsiy lablar pastda 
siydik chiqarish nayi uchun kichik teshik qoldirib bitib ketadi.
Ayollar ichki jinsiy a ’zolarining hosil bo ‘lishida ayrim o ‘zgarishlar 
bo‘lib, turli xil anomaliyalar vujudga kelishi mumkin. B a’zi hollarda 
tuxumdon bitta yoki qo‘shimcha tuxumdon paydo bo ‘lishi mumkin. 
Paramezonefral naylaming birikishida o ‘zgarish ro ‘y bersa, bachadon 
va qin anomaliyalari vujudga keladi. Bachadon va qin anomaliyalari 
har xil bo ‘lishi mumkin. Bular: to ‘siqli bachadon