Arxitektura va qurilish materiallari

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O`RTA
MAXSUS TA`LIM VAZIRLIGI
FARG’ONA POLITEXNIKA INSTITUTI
“ARXITEKTURA VA QURILISH MATERIALLARI” FAKULTETI
“Korxonada tayyorlangan qurilish konstruksiyalari” FANIDAN
MUSTAQIL ISHI
70-18 guruhi

Talaba: G. Sirojiddinova
O’qituvchi: A. Yusupov

Farg’ona-2021

Mavzu: Betonni cho'ziluvchanligi va qarshiligi

Cho’ziluvchanlik betonning inshoot (tanasini) konstruksiyasini ekspluatatsiya qilish jarayonida paydo bo'ladigan zo'riqishlar ta'siriga qarshilik ko'rsatish qobiliyatidir. Mustahkamlik shunday ko'rsatkichki, uning o'rtacha miqdori hajm bo'yicha bir xil (bir jinslilik) bo'lishi kerak va boshqa ko'rsatkichlarga bevosita o'z ta'sirini o'tkazadi. Bir jinslilik koeffitsiyenti (K) betonning minimal (R_rain) va loyiha ko'rsatilgan mustahkamligi (R_marka) orasidagi munosabat bilan aniqlanadi.

Beton — siqilishga, cho'zilishga qaraganda kuchliroq qarshilik ko'rsatadigan mo'rt material. Betonni, asosan, siqilishga ishlaydigan konstruksiyalarda qo'llash maqsadga muvofiq. Shuning uchun siqilishga mustahkamligi betonning asosiy xarakteristikasi bo'lib hisoblanadi. Shu bilan birga cho'zilishga ishlaydigan temir-beton konstruksiyalarda betonga cho'zilishga mustahkamlik ham talab qilinadi.

Beton yordamida tiklanadigan, maxsus sharoitlarda ekspluatatsiya qilinadigan konstruksiyalardan, gidrotexnik va meliorativ inshootlardan mustahkamlik, sovuqqa chidamlilik, suv o'tkazmaslik, suvga va kimyoviy agressiv muhit va haroratga chidamlilik, yedirilishga mustahkamlik talab qilinadi.

Quyida gidrotexnik betonga qo'yiladigan talablarning bajarilishini ta'minlaydigan asosiy fizik-mexanik xossalari va ularning yaxshilanuviga ta'sir ko'rsatadigan omillarga e'tibor qaratiladi: