Ekspluatatsiyasi instituti irisbekova mavluda narinbayevna xalqaro logistik

5.4. Xalqaro transport yo‗laklari 
Xalqaro 
logistikaning 
rivojlanishi 
xalqaro 
transport 
yo‗laklarini 
shakllantirishni talab qilgan, ular orqali asosiy tranzit yuk oqimlari o‗tadi.

---

124 
Xalqaro transport yo‗lagi deganda milliy yoki xalqaro transport tizimining 
alohida geografik rayonlar o‗rtasida katta xalqaro yuk va yo‗lovchi tashishlarini 
ta‘minlaydigan bir qismi tushuniladi. U o‗z ichiga berilgan yo‗nalishda ishlaydigan 
barcha transport turlarining harakatlanuvchi tarkiblari va statsionar qurilmalarini, 
shuningdek bu tashishlarni amalga oshirishning texnologik, tashkiliy-huquqiy 
shartlari jamlanmasini oladi. 
Xalqaro transport yo‗lagini tashkil qilish milliy qonunchiliklarni 
unifikatsiyalash, Sharq va G‗arbning transport tizimlarini uyg‗unlashtirish, xalqaro 
logistikaning rivojlanish asoslari sifatidagi yagona texnik parametrlarga ega 
bo‗lgan va yagona tashishlar texnologiyasini qo‗llashni ta‘minlaydigan xalqaro 
transport infratuzilmasini yaratishni maqsad qilib qo‗yadi.
Transport yo‗lagi samarali ishlashi uchun mos keluvchi transport 
infratuzilmasi (transport kommunikatsiyalari, terminallar, yuk va yo‗lovchi 
stansiyalari, va hokazolar), tashish vositalari (temir yo‗l va avtomobil 
harakatlanuvchi tarkibi, flot, yuk birliklari), xalqaro tashishlarni, jumladan, xalqaro 
aralash tashishlarni tashkil qilish imkonini beradigan huquqiy baza, bajariladigan 
tashishlar to‗g‗risidagi ma‘lumotlarni to‗plash, saqlash va ishlab chiqish imkonini 
beradigan axborot tizimi, transport mahsulotining iste‘molchilariga ko‗rsatiladigan 
xizmatlarning zaruriy darajasini taqlim qiladigan tashish operatorlariga ega bo‗lish 
zarur bo‗ladi.
Evroosiyo qit‘asidagi xalqaro transport yo‗laklarining zamonaviy tizimi 
bugungi kunda quyidagilarni o‗z ichiga oladi:
Evropada – Krit yo‗laklari, 
Osiyoda – BMT ning Osiyo va Tinch okeani bo‗yicha ijtimoiy-iqtisodiy 
komissiyaning yo‗laklari (ESKATO), 
Evroosiyo temir yo‗l yo‗nalishlari, «Shimol-Janub» va TRASEKA 
yo‗laklari. 
Evroosiyo qit‘asi hududida turli yo‗laklarni yaratishning boshlanishi bo‗lib 
1994 yil mart oyida Krit orolida bo‗lib o‗tgan transport bo‗yicha Umumevropa 

---

125 
Konferensiyasi xizmat qilgan, bu erda G‗arbiy, Markaziy va Sharqiy Evropa 
mamlakatlarini tutashtiruvchi panevropa transport yo‗laklari tizimi qabul qilingan.