Takrorlash uchun savollar va topshiriqlar
1. Ishlab chiqarish usuli nima va uning tarkibiy qismlari
nimalardan iborat?
2. Ishlab chiqarish usullarining eng muhim oʻziga xos belgilarini ajratib koʻrsating. Bir ishlab chiqarish
usulining boshqasiga almashinishi sabablari haqida mulohaza bildiring. 3. Ishlab chiqarish texnologik
usulining tarkibiy qismlarini sanab koʻrsating. Fan-texnika
taraqqiyotining ishlab chiqarish texnologik usuliga ta’siri qanday? Ishlab chiqarish texnologik usullarining
bosqichlari bir-biridan nima bilan farqlanadi? 4. Iqtisodiy tizim nusxalarini farqlantiradigan asosiy
belgilarini sanab koʻrsating.
5. Mulkchilikning mohiyatiga ta’rif bering va uning turli shakllarining iqtisodiy mazmunini tushuntiring.
Mulkchilikning iqtisodiy va huquqiy mazmunini ajratib koʻrsating.
6. Mulk sub’ektlarining koʻp darajali boʻlishiga sabab nima? Mulkchilik shakllarining farqlanishi asosida
nima yotadi?
7. Bozor iqtisodiyotiga oʻtish nima uchun mulkchilikning turli shakllarini taqozo qiladi? Davlat mulkini
uning tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish nima uchun hozirgi bosqichda
ob’ektiv zaruriyat hisoblanadi? Xususiylashtirish bosqichlari va shakllariga tavsif bering. 8.
Xususiylashtirishning qanday usullarini bilasiz? Bu usullardan birini tanlab olishga
qanday omillar ta’sir koʻrsatadi?
4-MAVZU. TOVAR-PUL MUNOSABATLARI RIVOJLANISHI BOZOR IQTISODIYOTI
SHAKLLANISHI VA AMAL QILISHINING ASOSIDIR
Oldingi mavzularda ishlab chiqarishning umumiy,
hamma bosqichlariga xos boʻlgan qonun-qoidalari va tushunchalarini, ijtimoiy tizimlar va mulk
shakllarining oʻzgarib turishini koʻrib chiqdik. Lekin, ayrim iqtisodiy jarayonlar tarixiy tavsifga ega
boʻlsada, uzoq davrlar davomida saqlanib qolishi mumkin. Jumladan, insoniyat tarixiy taraqqiyotining
koʻpgina bosqichlarida ijtimoiy-iqtisodiy shakllarning ayrim turlari uzoq vaqt mavjud boʻladi. Masalan,
ibtidoiy jamoa tuzimi yemirilayotgan sharoitdayoq vujudga kelgan tovar ayirboshlash bir ishlab chiqarish
usulidan boshqasiga oʻtib, bir necha ming yillardan beri amal qilib, rivojlanib kelmoqda. Shu bilan birga
biron-bir ijtimoiy-iqtisodiy shaklning turli tarixiy davr sharoitidagi mazmuni, oʻrni, roli va ijtimoiy
oqibatlari koʻp jihatdan turlicha boʻladi. Lekin ularning umumiy, eng xususiyatli belgilari saqlanib qoladi.
Shu sababli mavzuni ijtimoiy xoʻjalik, ya’ni ijtimoiy ishlab chiqarish shakllarini tahlil qilishdan boshlaymiz.
Keyin tovar va uning xususiyatlari, tovar qiymatining miqdori, uni aniqlashga boʻlgan yondoshuvlar,
pulning vujudga kelishi, mohiyati va vazifalari yoritiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |