Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув

4.2.2. Сувдан фойдаланиш мониторинги ва назоратига оид муаммолар 
Сув 
ресурсларини кузатиш ва мониторинги тизими 
ГЭЖ ва бошка ташкилотлар фикрича (2001), сунгги йилларда сув ресурсларини 
кузатиш ва мониторингининг ягона минтақавий тизимида-ги аҳвол жидций 
ёмонлашгани қайд этилмоқца (4.3-рамка) [55,92]. Техник ускуналари, прибор-лар ва 
бошқа инфратузилмаларнинг эскиргани туфайли гицрометеорологик станциялар 
тармоги, кузатув постлари ва ҳажми узлуксиз камаймоқца. Тоғларца қор ўлчаш 
ишларининг аҳволи ёмонлашган, кўллар ва сув омборларица ўз вазифасини ҳар 
цоим ҳам тўла бажармайци-ган айрим постларгина қолган. Тожикистонца-ги илмий 
ва услубий марказ ҳисобланган 
Қайроққум обсерваторияси ўз ишини тўхтатци. Унинг функцияси кўл станцияси 
станцартига-ча пастлаштирилган. 
Натижада катта хуцуцлар (айрим царёлар ёки уларнинг гуруҳицаги ҳавзалар, 
тизмалар қияликлари, баланц хуцуцлар) гицрологик, ме-теорологик ва қор ўлчаш 
кузатувлари билан тўлиқ камраб олинмаган. Айниқса, узунлиги 1025 километрлик 
кичик царёларца кузатув ишлари ачинарли ҳолга келиб қолган. Кузатувлар 
орасицаги узилишлар ва маълумотларнинг йуқлиги (станцияларни реконструкция 
қилиш 
4.3-рамка 
Орол денгизи ҳавзасида кузатув тармоғи 
1991 йилгача Орол денгизи ҳавзаси атрофида 400 метеорологик станция, 475 
гидрологик пост ва кўплаб аэрологик, актинометрик ҳамда агроиқлим станциялари 
фаолият юритган. Тоғларда қор қоплами ва захирасини кузатиш ишларини 239 ер 
усти пункти ва 988 авиация пункти амалга оширган, сув юзасидаги бугланишларни 
кузатиш бўйича 6 сув-баланс станцияси ишлаган. Орол денгизи режимини кузатиш 
буйича 11 станция, кўлларда 49 пост ва 6 станция, сув омборларида етмишга яқин 
сув ўлчаш постлари фаолият кўрсатган. Сув омборлари қирғоқларини қайта 
шакллантириш, насосларни кучириш, термик ва муз режими ҳамда бошқа 
йўналишлар бўйича кенг кўламли тадқиқотлар олиб борилган (Узгидромет, 2001). 
ёки алмаштириш пайтида) тадқиқотларни, кўп йиллик оқимлар ўзгариши ва 
об-ҳавони аниқлашни қийинлаштирмоқда. Сув объектла-ри мониторинги 
тармоғининг қисқариши билан бир қаторда тоғларда қорни суратга олиш ва 
ёғингарчиликларни кузатиш ишлари деярли тухтатиб қўйилди. Бу шуни 
англатадики, 
тех-нологияларнинг 
компьютерлаштирилгани, 
ма-софавий 
текширишлар 
натижаларидан 
фойда-ланилаётганига 
қарамай 
гидрологик 
ҳисоб-китоблар ва об-ҳаво маълумотларида но-аниқликлар камаймаяпти. 

---

129