Termiz davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti "geografiya" ta

yer fondi bо‘lib,
uning 
kattaligi 40 mln. gektardan oshadi. Buning 1/10 qismidan ortiqrog‘idan 
foydalanilmoqda. Mutaxassislar hisobiga kо‘ra о‘zlashtirish mumkin bо‘lgan hali 
ancha maydonlar bor. Ularni о‘zlashtirish suv resurslariga bog‘liqdir. Hozir 4 mln. 
gektar yerda obikor dehqonchilik qilinmoqda. Respublikaning mavjud suv 
resurslaridan tо‘liq va oqilona foydalanilsa, 5 mln. gektar yerni sug‘orish mumkin. 
Qolgan yerlarni sug‘orish uchun qо‘shni hududlardan qо‘shimcha suv keltirish talab 
etiladi. 

---

1.2. Mineral boyliklar va yoqilg`i – energetika resurslari 
Mineral resurslar
sayyoralar insoniyat ajratib oladigan barcha minerallardir. 
Mavjud va sanoatda foydalanish uchun yaroqli resurslar mineral-xomashyo bazasi 
deb ataladi. Bugungi kunda esa 200 dan ortiq turdagi mineral xom ashyolardan 
foydalanilmoqda. 
Tabiiy foydali qazilmalar qazib olinib, sanoat va iqtisodiyotda foydalanilgandan 
keyingina resurslarga aylanadi. Masalan, odamlar uzoq vaqt davomida ko'mirdan 
foydalana boshladilar, ammo u faqat 17-asrning oxirida sanoat ahamiyatiga ega 
bo'ldi. Neft sanoatda faqat 19-asrda, uran rudalari esa faqat o'tgan asrning o'rtalarida 
keng qo'llanila boshlandi. 
Mineral resurslarning sayyorada tarqalishi notekis bo'lib, asosan tektonik tuzilish 
bilan bog'liq. Har yili yangi foydali qazilmalar konlari topilib, o'zlashtirilmoqda. 
Zaxiralarning ko'p qismi o'z ichiga oladi 
tog'li hududlar
... So'nggi paytlarda 
okeanlar va dengizlar tubidagi foydali qazilma konlarini o'zlashtirish faol davom 
ettirilmoqda. 
Yerning foydali qazilmalari turlari 
Mineral resurslarning yagona tasnifi mavjud emas. 
Foydalanish turi bo'yicha juda an'anaviy tasnif mavjud: 
Yonuvchan yoqilg'i va energiya: neft, tabiiy gaz, ko'mir, slanets, torf, uran rudasi. 
Ruda: 
- rangli metallar rudalari: alyuminiy, mis, nikel, qo'rg'oshin, kobalt, rux, qalay, 
surma, 
molibden, 
simob; 
- kon-kimyoviy: apatitlar, tuzlar, fosforitlar, oltingugurt, bor, brom, yod; 
- 
nodir 
va 
qimmatbaho 
metallar 
rudalari: 
kumush, 
oltin, 
- 
qimmatbaho 
va 
yarim 
qimmatbaho 
toshlar. 
Metall 
bo'lmagan: 
- 
sanoat 
xom 
ashyosi: 
talk, 
kvarts, 
asbest, 
grafit, 
slyuda; 
- 
qurilish 
materiallari: 
marmar, 
shifer, 
tüf, 
bazalt, 
granit; 

---

- 
gidromineral: 
chuchuk 
va 
minerallashgan 
suvlar; 
- 
qimmatbaho 
toshlar 
xom 
ashyosi; 
- kon-kimyo xomashyosi. 
Mineral resurslar turlarining yana bir tasnifi mavjud: 
Suyuqlik 
(moy,