Adabiyot darslarida alisher navoiy ijodini o„rganish muammolari

 
Maxuf 
arabcha 
qo‗rqinchli, xavfli, vahimali. 

---

Yo‗lda bir vodi erdi asru maxuf, 
Qilmay andin murur ahli vuquf. (―Sab‘ai sayyor‖) 
 
Mahal 
arabcha
o‗rin, joy, makon. 
Berdi malloh alarg‗a bir sandal, 
Ki bor erdi hamul ikovga mahal. (―Sab‘ai sayyor‖) 
 
Mahlul 
arabcha
eritilgan.
Siymi mahluldek suyi tobi,
Jo‗shida iztirobi siymobiy. (―Sab‘ai sayyor‖) 
 
Mahfil 
arabcha 
1. yig‗in, majlis, anjuman. 
Roy ko‗p urdilar tuzub mahfil, 
Shahsiz o‗lsa sipoh, yo‗q hosil. (―Sab‘ai sayyor‖) 
 
2. bazm, ko‗ngilxushlik yig‗ini. 

---

Toki quyosh jirmi bo‗lib nurposh, 
Mahfili ayshingda bu yanglig‗ maosh. (―Hayrat ul-abror‖) 
Mushtahi 
arabcha
orzu va istak bildirish, xohlash, ishtahaga mayl qilish. 
Anda tuzub masnadi shohanshahi, 
Ayshu tarab jomi uchun mushtahi. (―Hayrat ul-abror‖) 
Muhriq 
arabcha
kuydiruvchi, yondiruvchi, o‗rtovchi. 
Nadomat chiqarsa falak uzra dud, 
Chu me‘da o‗ti muhriq erdi, ne sud? (―Saddi Iskandariy‖) 
Navras 
forscha
yangi o‗sgan, yangi ko‗kargan. 
Men bore dim ul niholi navras, 
Yo‗q shoxima xoru tegrama xas. (―Layli va Majnun‖) 
Nazm 
arabcha 
1. tartib, qoida, intizom; 2. She‘riyat; kitob nazm qilmoq
 – 
she‘riy 
kitob yozmoq, she‘riy asarni tartibga keltirmoq. 
Kitob nazm qilmoqqa sabab bayon ayur. (―Xusrav va Shirin‖) 

---

Naxli tarin – 
majoziy 
ko‗karib turgan daraxt. 
Boqmasa dehqon chamanin tunu kun, 
Naxli tarin angla qurug‗on o‗tun. (―Hayrat ul-abror‖)