|
26
Xulosa
Men shunday xulosa chiqardimki
anorganik kimyoning eng muhim sinfi-oksidlar
deb hisobladim
(
Biri kislorod bo’lgan ikki elementdan tashk
il topgan murakkab moddalar
oksidlar deyiladi
) va mustaqil ishlash uchun masalar tuzib chiqdim
Mustaqil ishlash uchun masalalar
1.
Nomlash qoidasiga ko’ra quyida berilgan oksidlarni nomlang. Li
2
O, K
2
O, BeO,
CaO, Al
2
O
3
, FeO, Fe
2
O
3
, N
2
O, NO, N
2
O
3
, NO
2
, N
2
O
5
, SO
2
, SO
3
, CO, CO
2
, Cr
2
O
3
, CrO
3
,
PbO, PbO
2
.
2. Kislorodda yonish reaksiyalari
orqali quyidagi oksidlarning hosil bo’lish reaksiya
tenglamalarini yozing. CO
2
, MgO, Li
2
O, CaO, SO
2
, NO, P
2
O
3
, BeO, BaO, Al
2
O
3
.
3. Parchalanish reaksiyalari orqali quyidagi modd
alardan oksid hosil bo’lish
reaksiya tenglamalarini yozing.
CaCO
3
→...
BaCO
3
→... Na
2
CO
3
→...
K
2
CO
3
→...
Cu(OH)
2
→... H
2
CO
3
→...
Al(OH)
3
→...
Fe(OH)
3
→... Fe(OH)
2
→...
Cr(OH)
3
→...
MgCO
3
→...
(CuOH)
2
CO
3
→...
4. Asosli oksidlarning xossalari: asosli oksid + suv = asos xossasiga ko’ra quyidagi
reaksiyalarni tugallang.
Na
2
O + H
2
O→... K
2
O + H
2
O→... CaO + H
2
O→...
BaO + H
2
O→...
Li
2
O + H
2
O→... MgO + H
2
O→...
5.
Asosli oksidlarning xossalari: asosli oksid + kislota = tuz + suv xossasiga ko’ra
quyidagi reaksiyalarni tugallang.
27
CaO + HCl→... Na
2
O + H
2
SO
4
→... BaO + HNO
3
→...
CaO
+H
2
SO
4
→...
K
2
O + HCl→... MgO + HCl→...
6. Asosli oksidlarning xossalari: asosli oksid + kislotali oksid = tuz xossasiga asosan
quyidagi reaksiyalarni tugallang.
CaO + SO
2
→... Na
2
O + SO
3
→... CaO + CO
2
→...
MgO + CO
2
→... K
2
O + SO
2
→... BaO + CO
2
→...
7. Kislotali oksidlarning xossalari: kislotali oksid + asosli oksid = tuz xossasiga
asosan quyidagi reaksiyalarni tugallang.
SO
2
+ Li
2
O→... CO
2
+ Na
2
O→... SO
3
+ BaO→...
N
2
O
5
+ K
2
O→...
CO
2
+ K
2
O→... SO
3
+ Na
2
O→...
8. Kislotali oksidlarning xossalari: kislotali oksid + suv = kislota xossasiga asosan
quyidagi reaksiyalarni tugallang.
CO
2
+ H
2
O→... SO
2
+ H
2
O→... SO
3
+ H
2
O→...
P
2
O
5
+ H
2
O→... N
2
O
5
+ H
2
O→.
.. P
2
O
3
+ H
2
O→...
9. Kislotali oksidlarning xossalari: kislotali oksid + asos = tuz + suv xossasiga
asosan quyidagi reaksiyalarni tugallang.
CO
2
+ KOH→... SO
2
+ NaOH→... SO
3
+ Ca(OH)
2
→...
P
2
O
5
+ NaOH→... N
2
O
5
+ LiOH→... P
2
O
3
+ Ba(OH)
2
→...
10. Amfoter oksidlarning xossalari: amfoter oksid + asosli oksid = tuz xossasiga
asosan quyidagi reaksiyalarni tugallang.
Al
2
O
3
+ K
2
O→... ZnO + Na
2
O→... Fe
2
O
3
+ K
2
O→...
28
Al
2
O
3
+ Na
2
O→... BeO + Na
2
O→... Fe
2
O
3
+ K
2
O→...
11. Amfoter oksidlarning xossalari: amfoter oksid + asos = tuz + suv xossasiga
asosan quyidagi reaksiyalarni tugallang.
Al
2
O
3
+ KOH→... ZnO+ NaOH→... BeO + NaOH→...
BeO + LiOH→... Al
2
O
3
+ LiOH→... Fe
2
O
3
+ KOH→...
12. Amfoter oksidlarning xossalari: amfoter oksid + kislota = tuz + suv xossasiga
asosan quyidagi reaksiyalarni tugallang.
Al
2
O
3
+ HCl→... ZnO+ HNO
3
→... BeO + H
2
SO
4
→...
BeO + HNO
3
→... Al
2
O
3
+ H
2
SO
4
→... Fe
2
O
3
+ HClO
4
→...
13. Amfoter oksidlarning xossalari: amfoter oksid + kislotali oksid = tuz xossasiga
asosan quyidagi reaksiyalarni tugallang.
Al
2
O
3
+ SO
2
→... ZnO + SO
3
→... BeO + CO
2
→...
ZnO + CO
2
→... BeO + SO
2
→... Fe
2
O
3
+ CO
2
→...
14. Quyida kimyoviy formulalari keltirilgan peroksidlarni nomlang.
H
2
O
2
, Na
2
O
2
, K
2
O
2
, Li
2
O
2
, BaO
2
, CaO
2
, BeO
2
, Cs
2
O
2
, SrO
2
.
29
Foydalanilgan adabiyotlar
1 N. A. Parpiev, X. R. Raximov, A. G. Muftaxov “Anorganik kimyo nazariy
asoslari”,Toshkent:“O’zbekiston”,2000.
2 Q.Ahmerov, A.Jalilov, R.Sayfutdinov “Umumiy va Anorganik kimyo”,
Toshkent: “O’zbekiston”, 2006.
3 X. X. Muxitdinov “Kimyo”, darslik, Toshkent: “TDTU”, 2005.
4 X.X. Muxitdinov “Kimyo”, ma’ruzalar matni, Toshkent: “TDTU”, 2004.
5 N.L.Glinka “Obhaya ximiya”, Moskva: “Integral – Press”, 2003.
6 Axmetov N.S. “Obhaya i neorganicheskaya ximiya”, uchebnik, Moskva:
“Vo’sshaya shkola”, 2001.
7 N.G. Korjukov “Obhaya i neorganicheskaya ximiya”, uchebnik, Moskva:
“MiSiS”, 2004.
8 Sh.A.Rustamova, K.M.Abdiraimova Kimyo fanidan laboratoriya ishlarini
bajarish uchun uslubiy ko’rsatma, Toshkent: “ToshTYMI”, 2015.
9
E.Qodirov, A.Muftaxov, Sh.Norov. «Anorganik kimyodan amaliy-
mashg’ulotlar». Toshkent 1966 yil.
10
YU.T.Toshpo'latov,
SH.YE.Ishoqov.
Anorganik
kimyo.
Toshkent.
«O'qituvchi».
1992.
11 Q.Ahmerov, A.Jalilov, A.Ismoilov.
Umumiy va anorganik kimyo
, Toshkent
2003.
12 N.A.Parpiev, A.G.Muftaxov, X.R.Rahimov, Anorganik kimyo. Toshkent 2003.
13 O.M.Yoriev, M.S.Sharipov, H.N.Mavlonov, A.R.Hafizov, Umu-miy va
noorganik kimyodan masala va mashqlar to’plami,
Toshkent
,
2008y.
30
Do'stlaringiz bilan baham: |
