O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti magistratura bo’limi qo‘l yozma huquqida

Birinchi bob bo‘yicha xulosa. 
Innovatsiyalar marketingi konsepsiyasi butun marketing xizmati, bozorni 
tadqiqot qilish va korxonaning raqobat strategiyasini qidirib topishning asosiy ishi 

---

37 
bo‘ladi. Innovatsiyalarni qidirib topishning boshlang‘ich bosqichida marketing 
bo‘linmalarining birinchi darajali vazifasini bajarish:
1. Talab va raqobatning darajasi;
2. Xaridorning xulqi va uning afzalliklarining dinmikasi;
3. Raqobatlashuvchi mahsulotlarning mavjudligi va yangilik bozorida 
raqobatlashib qolish imkoniyatini o‘rganishdan iboratdir.
Innovatsion marketing tushuncha sifatida innovatsion marketingdan kengroq, 
u o‘z ichiga tashkilotning vazifasi, tafakkurning falsafasi ilmiy-tadqiqotlar sohasi, 
boshqaruv uslubi va xulqni oladi. Bu cheklangan, majbur qilingan novatorlik emas, 
munosabatlarning alohida turi va hattoki to‘liq qabul qilinishidir.
Innovatsion marketing uchun marketingning barcha tadbirlari, ishlab 
chiqarilayotgan tovarlar va xizmatlarning navlari, o‘zaro bir birlarini to‘ldiradigan 
va o‘zaro bog‘liq bo‘lishini bildiruvchi sinergizm tamoyili muhim bo‘ladi.

---

38 
II-BOB. TASHQI IQTISODIY FAOLIYATDA XALQARO 
MARKETING STRATEGIYASINI QO’LLASHNING HOZIRGI HOLATI. 
2.1 Ijtimoiy soha tashqi iqtisodiy faoliyatida innovatsion marketing 
strategiyasini ishlab chiqishda xorij tajribasidan samarali foydalanish 
Marketingni strategik rejalashtirish - bu bir necha variantdagi muqobil 
rejalar ichidagi eng yaxshisini tanlab olish jarayonini hisoblash mumkin. Kichik 
shakldagi korxonalarni marketing strategiyasini rejalashtirishga quyidagilar kiradi:
- korxona ichidagi bo‘linmalarining faoliyat harakatlarini muvofiqlashtirish;
- tashqi muhitining kutiladigan taraqqiyoti omillarini va uni o‘zgaruvchilik 
darajasini aniqlash;
- korxona xodimlarini kutilmagan holda paydo bo‘lganda befoyda 
harakatlarini kamaytirish;
- bajaruvchilar oralig‘idagi samarali munosabatlarni ta’minlash.
Marketingning strategik rejasi korxonaning xom-ashyo, mehnat, moliya va 
boshqa resurslarni samarali ishlatilishiga mo‘ljal qilib yo‘naltiriladi. Korxonaning 
maqsadlarini va imkoniyatlarini navbatdagi 3-5 yil uchun o‘zaro bog‘lanishi uchun 
marketing sohasida strategik marketing dasturi kelajagi ishlab chiqiladi. Ushbu 
dastur bozor kon’yunkturasining o‘zgarishlari asosida tartibga solib turiladi.
Firmaning ishlab chiqaradigan mahsuloti hamda ko‘rsatadigan xizmati 
firmaning xo‘jalik portfelini tashkil etadi. Ushbu portfel tovarlarning assortiment 
va xizmatlari guruhlari asosida, bozorning yo‘llanishiga qarab strategik 
bo‘linmalariga (SB) taqsimlanadilar. SB portfeli hamda ularni taraqqiyot topish 
yo‘nalishlari asosida firmaning xo‘jalik portfeli strategiyasi aniqlanadi.
Firmaning o‘sish strategiyasi - faoliyat doirasini kengaytirishning asosiy 
yo‘nalishlarini belgilash bilan bog‘likdir. Amerikaning «Boston konsalting guruhi» 
kichik firmalar strategiyasini to‘rtta asosiy turini taklif etadi (2.1-rasm).

---

39