Universiteti voleybol, basketbol nazariyasi va uslubiyati kafedrasi a. A. Pulatov, M. A. Qdirova

Himoyani o‘zlashtirishda o‘yinchilarga yordam koi'satish uchun
quyidagi o‘rgatish maslahatlariui qo‘l!ang:
— to‘pga nisbatan joylashishni bajaring;
— ogirlikni oldinga siljiting;
— to‘pni maqsadi yo‘naltiring.
Himoya o‘yinchilarni hujum harakatiariga qarshi ta’sir
ko‘rsatishni ta’lab qiiadi.
O'yinchi to‘siq qo‘yadi yoki to‘p tushadigan joyda qabul qiiadi,
keyin qayerga harakatlanishini aniqlaydi.
B archa him oya o ‘yinchilari kelishgan holda hujum chi hujurnni 
qayerdan am alga oshirishiga qarab (chiziq bo'ylab yoki burchak 
b o ‘ylab) joylashishi m as’uliyatini oladi. T o ‘rning qarshi to m o - 
nida o'yin qanday kechayotganini biladigan (vaziyatni o'qiydigan) 
him oya o'yinchisi katta ustivorlikka ega b o 'lad i. Bunday o'yinchi 
hujum gacha tayyorlangan b o ‘ladi.
0 ‘yinchilar to ‘pni talab qilishi kerak, keyin ochilishga o ‘tishi 
lozim.
T o ‘siq yoki qabul b ajarilg an dan keyin ja m o a zudlik bilan 
hujum ga otlanadi.
♦ 
O rqa q a to rd a ra q ib d a n h im o ya la n ish uchun d o im o reja
bo ‘lish i k e ra k . Bu se z ila r li f a r q n i y u za g a k eltira d i.
Jam o alar bu tezk o r o ‘tishni m ashg‘ulotlarda bir necha m arta 
joriy etishlari kerak.
Ja m o a m a y d o n c h a d a him oy a h arak atin i bajarish b o ‘yicha 
sam arali ish lag an d a o ‘y in c h ila rn in g k e tm a -k e t h arak a tlan ish i 
engilroq boMib boradi. G o ‘yo faqat oltitagina o 'y in ch i m aydon- 
chanin g barcha qism larini yengil him oyalayotgandek bo'ladi.
Jam oangizning tajribasi, lining tezkorligi va qobiliyatiga qarab 
Siz b ir q an ch a him oya turlarini tanlashingiz m um kin, lekin tanlov 
sizga qarshi o ‘ynayotgan ja m o a hujum iga ham bog'liq b o ‘ladi. 
R aqib q ay erdan zarb a berad i? U n in g o 'y in sh id d ati qanday? 
O 'zin in g bosim li hujum i uch un ular qanday shiddatni qo'llayapti? 
K o'plab erkin to 'p la r borm i? O ddiy yaxshi him oya, o 'y in ch ilar 
tu sh u n m a y d ig a n yoki h a ra k a tla n ish n i b ilm ay d ig an afsonaviy 
h im oyadan k o 'ra an ch a kuchlidir. Ayrim him oyalanish m alaka-
146

---

lariga mavsum oldi davri boshida diqqatni qaratishi kerak. Shunday 
keyingina kom binatsion o ‘yinga o ‘tish m um kin.
Va nihoyat, kichik guruh lar u ch u n o ‘yinchilarni birga q o ‘yish 
m u m k in . 6x6 o ‘y n a sh d a n o ld in sh u n d a y h a ra k a tla n is h la rd a
taraqqiyotga ega b o ‘lishi kerak. U ning o^yin shiddati qanday? 
0 ‘zining bosim li hujum i uchu n u lar qanday shiddatni qo'llayapti? 
K o‘plab crkin to ‘plar borm i? O ddiy yaxshi him oya, o ‘yinchilar 
tu sh u n m a y d ig a n yoki h a ra k a tla n is h n i b ilm ay d ig an afsonaviy 
him oyadan k o ‘ra anch a kuchlidir.
Ayrim him oyalanish m alakalariga mavsum oldi davri boshida 
diqqatni qaratish kerak. S hundan keyingina kom binatsion o ‘yinga 
o ‘tish m um kin.
Va nihoyat, kichik gu ru h lar u ch u n o ‘yinchilarni birga q o ‘yish 
m u m k in . 6x6 o ‘y n a sh d a n o ld in s h u n d a y h a ra k a tla n is h la rd a
taraqqiyotga ega b o ‘lish kerak.
0 ‘yinchilar him oya k o ‘nikm alarini t o l iq o ‘zlashtirishga tayvor 
boM ganlarida ularga b u tu n o ‘yin d a v o m id a yoki m ini o ‘yin 
jarayonida him oyada o ‘ynash im koniyatini yaratish m um kin. Agar 
u lar yutsa, eh tim ol, ular him oyada y ana o y n a s h im koniyatiga 
ega b o ‘ladi. Bu him oya jam oalarini takrorlashga im kon beradi va 
him oya o ‘ta m uhim aham iyatga ega ekanligini tasdiqlaydi.