Universiteti voleybol, basketbol nazariyasi va uslubiyati kafedrasi a. A. Pulatov, M. A. Qdirova

— siljish;
— harakatni bildirmasiik;
— yengii qo‘nish.
To‘siq qoyish mashqlarini mavsum boshlanishidan barvaqtroq
boshlash kerak.
T ren erlar hujum ga to ‘siq qo'yish boshlanishida to 'siq q o ‘yuv- 
chilar o 'z q o 'lig a to ‘pning tegishi, u lam in g q o'llarin i vozishda 
muvafFaqiyat hissini sezishga im kon yaratishi lozim.
U zatilgan to 'p y o ‘nalishini kuzatish, keyin hujum chi harakatini 
k o ‘rish yanada m uhim dir. K o'pchilik o ‘yinchilar buni avtom atik 
ravishda bajara olrnaydilar, siz buning uch u n ularga to 'p n i kutish 
va o ‘z m aydonchasi to m on ga o'tkazm aslik chorasini ko'rishingiz 
darkor.
Juftlikda to ‘siq qo'yishda o ‘yinchilar kesm a qadam tashlashdan 
(yoki yugurishdan) foydalanadi. T o ‘siq q o ‘vuvchi zarba yo'nalishi 
to m o n b u riladi, keyin yuguradi. Q isqa oraliqqa siljishda faqat 
yonlam a qadam tashlash talab qilinadi. Bunday m ashqiar ikki xil 
turdagi harakatni jam oaviy m ashg'ulotlarda k o ‘p m artalab tak ro r- 
lashni biriktirishi kerak. Bunda o ‘yinchilar vaziyatni o ‘qish (bilish), 
harakatlanish va sam arali to £siq q o ‘yishni o ‘zlashtirish im koniya- 
tiga ega bo'ladi. Esda tuting, to ‘siq m aydonchada asosiy him oya 
nuqtasi hisoblanadi! T o ‘pni qabul qilish h im o y an in g ikkinchi 
chizig‘i hisoblanadi. A gar to ^ iq q o ‘yuvchilar zich t o ‘siq q o ‘ya 
olsa unda bunday «devor» m aydonchani to 'liq yoki to £pni him oya - 
langan ikkinchi chiziqdan him oyachilar tom on y o llanishiga im kon 
yaratadi. Individual m ashqiar k o ‘p m artalab takrorlanishga undaydi 
va bu kitob ju d a ko 'p m ashqiar variantlarini raqobatli im koniyat 
sifatida o ‘yinchilarga taklif etadi.
T o 'p n i qabul qilish past holatda bajariladi, oyoqlar kengroq 
joylashtiriladi va vazn teng taqsim lanadi, og£irlik markazi biroz 
oldinda b o ia d i. Q abul qiluvchilar tayanch chegaralarini bilishi va 
to ‘pni ta n a oldida b o ‘lishini his qilishi kerak. H ujum chi zarba 
berishga tayyor b o ig a n zahoti, to 'p n i qabul qiluvchi ikki oyog‘ini 
bukib, oldinga egib turgan holatda bo'lishi lozim . Q abul qiluvchi 
tirsaklarini sh un day holatga keltiradiki, ularni to 'p n in g ostida 
qoldiradi va to 'p n i balandga k o 'tarish im koniyatini yaratadi.
145

---