Universiteti voleybol, basketbol nazariyasi va uslubiyati kafedrasi a. A. Pulatov, M. A. Qdirova

6.3.4. Himoya mashqlari
A gar sizning ja m o an g iz him oyasi m ay d o n d a te zk o rlik xusu- 
s iy a tig a e g a b o ‘ls a , r a q ib ja m o a n i n g k e t m a - k e t h u ju m
harak atlarig a b ard o sh beraolm asligi m um k in yoki him oya tizim i 
izdan chiqishi m um kin.
H ar d o im raqib to ‘p bilan harakatlanganda va siz uni hujum da 
him oyalayotgan bo'lsangiz, ko'riladigan birinchi ch o ra — bu to'siq 
qo 'y ish dir, to 'p n i qabul qilish ikkinchi ch o ra b o'lad i. H ar bir 
o ‘yinchining m ayd on d a o 'zig a xos him oya harakatlari mavjud 
bo'ladi va ulardan unum li foydalanishga u m as’uldir. U lar qarshi 
to m o n d a qaysi h u ju m c h i q a c h o n va q a n d a y h u ju m q ilishn i 
oldindan bilishlari lozim.
T o 's iq q o 'y u v c h ila r o 'z ig a m u vo fiq jo y la rd a (z o n a la rd a ) 
tayy orlanadi, q o 'llari tirsak dan qism an bukilgan, tu rd a n yelka 
kengligi oralig'ida turib sakrashga hozirlanadi yoki o 'n g yoki chap 
to m onga siljishlar m um kin. K o 'zlar yuqoriga qaratiladi va raqibi 
h u ju m g a to 'p uzatishi kuzatiladi. U zatiladigan to 'p n in g yo'nalishi, 
hujum chi qayerdan hujum qilishi, uning harakati va depsinishi 
aniqlab to ‘siq qo'yiladi.
Bu o son em as. Yaxshi to 's iq q o ‘y ishda vaqt hal qiluvchi 
aham iyatga egadir. T o 'siq qo'yuvchilar hujum chiga nisbatan biroz 
keyinroq sakrashlari zarur. T o ‘siq qo 'vishda u yoki bu tom onga 
qad am lab siljish b ir tekisda am alga oshirilishi lozim . Bunday 
harakatlarni to 'p siz va to 'p bilan m ashqlantirish, ayniqsa, q o 'l, 
bilak va panjalar harakatiga e ’tibor berishi m uhim .
T o ‘siq qo 'y ishd a to 'p n i raqib tom onga yoki orqadagi him o- 
yachilarga sekin o'tkazish m um kin. (T o ‘siq q o 'yishda to 'p n in g
qo'lga tegishi qabul sifatida baholanmaydi, himoyachi qabul qilishi -
bu birinchi to ‘p hisoblanadi — buni esda saqlang).
T o 'siq qo'yish harakatini o ‘zlashtirishda o'y inlarga qulaylik 
yaratish uchun quyidagi m aslahatlardan foydalaning:
144

---