Тошкент ахборот технологиялари университети карши филиали ижтимоий-гуманитар фанлар кафедраси Х. Ж. Рузиев «Иқтисодиёт назарияси»

17-МАВЗУ: ИҚТИСОДИЙ ЎСИШ ВА МИЛЛИЙ БОЙЛИК (2-соат).
Маъруза режаси:
1. Иқтисодий ўсишнинг мазмуни, мезонлари ва кўрсаткичлари.
2. Иқтисодий ўсишнинг омиллари.
3. Миллий бойлик тушунчаси ва унинг таркибий тузилиши.
4.
Ўзбекистоннинг иқтисодий салоҳиятидан самарали фойдаланиш ва иқтисодий ўсиш
муаммолари.
Таянч иборалар: Иқтисодий ривожланиш - кўп ўлчамли жараён бўлиб,
Жамиятнинг ижтимоий, иқтисодий ва маънавий тараққиётида ўз ифодасини топади.
Иқтисодий ўсиш - ЯИМ, СММ, МД миқдорининг мутлоқ ва аҳоли жон бошига ҳамда
иқтисодий ресурс ҳаражатлари бирлиги ҳисобига кўпайишида ва сифатининг
яхшиланишида ифодаланади. Иқтисодий ўсиш мезони - иқтисодий ўсишни нисбатан тўлиқ
даражада баҳолаш имконини берадиган кўрсаткични ҳарактерлайди. Иқтисодий ўсишнинг
кўрсаткичлари - иқтисодий ўсишни аниқлашда фойдаланиладиган қиймат, ижтимоий
нафлилик ва натурал (жисмоний) кўрсаткичлар тизимидан иборат. Экстенсив иқтисодий
ўсиш - ишлаб чиқаришга қўшимча иқтисодий ресурсларни жалб қилиш орқали ишлаб
чиқариш ҳажмининг ортиб бориши. Интенсив иқтисодий ўсиш - шшгаб чиқариш
омилларининг мавжуд даражасида, улардан фойдаланиш самарадорлигини ошириш орқали
маҳсулот ишлаб чиқариш ҳажмининг кўпайиб бориши. Иқтисодий ўсиш омиллари -
иқтисодий ўсишга таъсир кўрсатишда ўз ўрнига эга бўлган ва уни аниқлаб берувчи талаб,
таклиф ва тақсимлаш омилларини билдиради. Миллий бойлик — инсоният Жамияти
тараққиётида аждодлар томонидан яратилган ва авлодлар томонидан жаъмғарилган
моддий ва маънавий бойликлар ҳамда фойдаланишга жалб қилинган табиат инъомлари.
Моддий-буюмлашган бойлик - миллий бойликнинг инсон меҳнати билан яратилган ашёвий -
буюм кўринишга эга бўлган қисми. Табиий бойлик - миллий бойликнинг табиат
инъомларидан иборат бўлган, фойдаланишга жалб қилинган, ишлаб чиқаришнинг шарт -
шароитини ва инсон фаолиятининг ташқи муҳитини ташкил қиладиган қисми. Маънавий
бойлик - ашёвий-буюм кўринишига эга бўлмаган номоддий қимматликлардан ва
инсониятнинг интеллектуал салоҳияти натижаларидан иборат.