Ekologiya va gigiyena modulidan o’quv uslubiy majmua

O‘rmon iqlimi
- toza va salqinligi, kichik tezlikdagi havo harakati, nisbatan yuqori namlik 
bilan ta’riflanib, organizmga tinchlantiruvchi ta’sir ko‘rsatadi va yo‘qotilgan kuch-quvvatni tez 
tiklanishiga yordam beradi. 

---

Ekologiya va gigiyena modulidan o’quv uslubiy majmua
75 
Cho‘l iqlimi
- havoning quruqligi, yuqori harorat, quyosh radiatsiyasining yuqori jadalligi 
bilan ta’riflanib, organizmdan terlash orqali suvni ko‘p ajralishiga sababchi bo‘ladi, buyraklar orqali 
suv ajralishi kamayadi va buyraklar faoliyati reflektor tarzda yaxshilanadi, shuni hisobga olgan 
holda cho‘l iqlimidan buyrak kasalliklariga chalingan bemorlarni davolash yaxshi natija beradi. 
Sahro iqlimi
- o‘ta quruq havo, haroratning yuqoriligi asab sistemasiga qo‘zg‘atuvchi ta’sir 
ko‘rsatada, keyinchalik og‘ir ruhiy siqilish (depressiya) holatga olib kelishi mumkin. Ayniqsa 
harorat yuqori bo‘lganda ishtahaning yo‘qolishi, umumiy bo‘shashish holati kuzatiladi. 
Organizmdan tashqi muhitga issiqlikning uzatilishi asosan terlash orqali bo‘lib, 60% gacha 
ko‘tariladi.
Tog‘ iqlimi
- odam organizmiga chiniqtiruvchi ta’sir ko‘rsatadi, chunki havo harorati 
nisbatan past, toza, kecha-kunduz davomida keskin o‘zgarishi, namlik va bosimning pastligi bunga 
asos bo‘ladi. Tog‘ sharoitida yurak urishi tezlashadi, qon bosimi pasayadi, havodagi kislorodning 
parsial bosimini pasayishi tufayli, o‘pkaga oqib keladigan qonning miqdori kompensator tarzda 
ortadi, natijada katta va kichik qon aylanish tizimida qonning qayta taqsimlanishi kuzatiladi. Tog‘ 
sharoitida quyosh radiatsiyasi tarkibidagi ultrabinafsha nurlarning jadalligi yuqori bo‘lishi, 
organizmning tetikligini oshiradi, endokrin bezlar faoliyatini yaxshilaydi. Nafas yo‘llaridagi shilliq 
qavatlardan sekretsiya ajralishi ortadi va balg‘am ko‘chish yaxshilanadi. Shuning uchun tog‘ iqlimi 
nafas yo‘llari kasalliklariga duchor bo‘lganlar uchun ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Ammo, og‘ir yurak-
tomir xastaliklariga duchor bo‘lganlarning holati yomonlashishi mumkin, shuning uchun ularga tog‘ 
havosi tavsiya etilmaydi.