Ashyoshunosligi

.
1
. Termopïastlk chiziqli poiimerlar
J. 1-rasm. Polixlorvinillar (PXV) asosida tayyorlangan
qurilish ashyoiari
PolipropOen (PPP) — ternir kotalizatorlar qo‘shilgan propilenni 
polimerizatsiyalab olingan oq rangli unsirnon poiimer. Zichligi 
0,4—0,5 g/sm 3 Polipropilenning ataktik xilining erish harorati 
X0—85°C izotaktik PPP esa 165—170°C da eriydi, uning zichligi 
0,9—0,95 g/sm3 ga teng. Barcha zararli moddalar ta’siriga chidamli. 
Undan har turli pardalar, qoplar, quvurlar, santexnika qismlari 
ishianadi. Ko‘pirtiruvchi qo£shib issiqlikni muhofazalovchi ko£pik 
PPP buyumlari olish mumkin 
(5.2-rasm).
91

---

5.2-rasm. Polipropilen (PPP) asosida tayyorlangan qurilish ashyolari
Polivinilasetat
(PVA) smolalari rangsiz, elastik va moddalar 
bilan juda yaxshi yopishuvchan bo‘ladi. Har xil rangli pigmentlar 
qo‘shilgan emulsiyali bo‘yoqlar, turli yelimlar, yopishtiruvchi 
mastikalar, bezakli sement-beton qorishmalar uchun qo‘shilma 
sifatida ishlatiladi 
(5.3-rasm).
Polietilen smolalar
— etilen gazini har xil bosimda va haroratda 
katalizatorlar vositasida polimerlash (qotirish) usuh bilan olinadi. 
U suv va zararli muhitga chidamli, elastik xususiyatlarga ega. 
Ular suvga chidamli pardalar, santexnik buyumlar ishlab chiqa- 
rishda ko‘p ishlatiladi.
5.3-rasm. Polivinilasetat asosida tayyorlangan qurilish ashyolari
Polistirol smolalar
- benzinga o‘xshash tez buglanuvchan 
stirol monomerini germetik qozonlarda polimerizatsiyalash usuli 
bilan tayyorlanadi. Ular toza holida rangsiz, ammo bo‘yoqlar 
qo‘shib har xil rangda olsa bo‘ladigan oson qohplanuvchan xillari 
mavjud. Pohstirol smolalaridan qoplama har xil rangdagi pardozbop 
plitkalar va ko‘p kovakh issiqlik o‘tkazmaydigan ashyolar olishda 
ishlatiladi. M a’lumki, polistirol olish uchun stirol monomeriga 
qotiruvchi Petrov kontaktini qo‘shib pohmerizatsiyalanadi, ya’ni
92

---

qotiriladi. Ushbu tarkibga qo£shimcha ko‘pirtiruvchi qo£shiladi. 
Qotish jarayoiiida uni maxsus qoliplarga solganda va juda yengil 
ko‘pik plast — ko‘pikpolistirol (penoplast) plitalari hosil boMadi. 
Bunday p litalar tu ra r jo y bino qism lariga issiqlikni kam
o‘tkazadigan ashyo sifatida qollaniladi.
j »i, 
t 
Tomni
'
muhofazalash