Ashyoshunosligi

epoksid smolasi asosida
tayyorlanadigan qorishmalar 
ishlatiladi. Qalinligi 2 mm ga teng 
bo‘lgan qatlam qorishmaning 1 m2 yuzaga ketadigan epoksid 
smolasining miqdori 1,1—1,6 kg ga teng. Bunday qorishma bilan 
qoplangan avtomobil yo‘li zararli suyuqliklarga chidamli, yuzasi 
g‘adir-budir bo‘ladi. Yo‘lni ta’mirlashdan oldin uning yuzasi qattiq 
cho‘tka bilan tozalanib, aw al xlorid kislotasi, keyin suv bilan 
yuviladi. Kuniga 80 mingdan ko‘p avtomobil qatnaydigan yoMlarni 
epoksid smolali qorishma bilan qoplash AQSH, Fransiya yo‘llarida 
ishlatilib, sinovdan o‘tgan.
86

---

Yo‘lning yuqori qatlam qismi yig‘ma buyumlar bilan yotqizil- 
ganda suyuq 
yelimlar 
ishlatiladi. Yelimlar buyum yuzasiga yupqa 
parda hosil qiladigan darajada surtiladi va ulaming o‘zaro chokJari 
yuqori mustahkam, chidamli bo‘lmogei lozim. Yelimning sifati 
yopishtirilgan buyumlarning surilishga, egilishga mustahkamligi, 
sovuq va issiqqa chidamliiigi hamda eskirmasligi bilan baholanadi.
Yo‘l qurilishida ishlatiladigan yelimlaming ayrim xillari quyida- 
gilardir: fenolformaldegid va melamin-formaldegid smolalari 
asosida ishlanadigan yelim lar (B1AM, B-3, V-31, F-9 va 
boshqalar). Bunday yelimlaming yaxshi qotishi uchun sulfokontakt 
(Petrov kontakti) qo‘shiladi va 60°C haroratda 8—12 soat davomida 
qotadi. 
Melamino-formaldegid yoki mochevino-formaldegid
yclimlarini ishlatishdan oldin qotiruvchilar (xlorli rux, xlorli 
ammoniy) bilan obdan aralashtiriladi. Yelimlash mustahkamligi 
10 MPa gacha bo‘lishi mumkin.
4.43. Y oini chegaralovchi zamonaviy tasmabop ashyolar
Ma’lumki, yo‘l quiihshida avtomobillaming yurishini tartibga 
solish uchun yo‘l yuzalariga turli tasma chiziqlar ishlanadi.
Bu tasma chiziqlar yuqori mustahkam, asfalt yoki sement- 
betonli yo‘l yuzasiga qattiq yopishgan, zararli muhit yoki suyuq- 
liklarga chidamli, issiq-sovuqda buzilmaydigan, yedirilib ketmay- 
digan, zarbga mustahkam bo‘lishi kerak. Bunday texnik shartlarni 
c|oniqtiradigan ashyolardan eng samarahsi polimer smolalari asosida 
olinadigan kompozitsiyalardir.