Jumasheva G. X. ÁLipbeni oqíTÍw metodikasí

 
Álipbeniń dúzilisi hám mazmunı 
“Álipbe” – balanıń eń dáslepki kitabı. Onıń tiykarǵı wazıypası – jazıwdı 
hám oqıwdı úyretiw, oqıwshılardıń logikalıq oylawın durıs baǵdarda 

---

68
rawajlandırıw, sózlik qorın bayıtıw, til órisin ósiriw, durıs, sawatlı oqıw hám jazıw 
kónlikpelerin boldırırwdan ibarat. 
Álipbede seslerdiń (háriplerdiń) jaylasııwında burınǵı álipbelerge 
qaraǵanda bir qansha ózgerisler bar. Latın imlası tiykarında dúzilgen álipbede 
birinshi gezekte balalardıń ózlestiriwine jeńil háripler berilgen. Bul “Álipbe”niń 
leksikasın bayıtıwǵa, oqıwshılardıń oqıw kónlikpelerin arttırıwǵa keń 
múmkinshilikler beriw menen birge, jańa pedagogikalıq texnologiyanı qollanıwǵa 
da keń múmkinshilik beredi. Sonıń menen birge “Álipbe”de oqıwshılardıń 
logikalıq oylawın, sózlik qorın bayıtatuǵın materiallar ornı menen durıs 
jaylastırılǵan. 
“Álipbe”de súwret boyınsha gápler dúziw, olardı sózlerge, buwınlarǵa, 
seslerge bólip tallaw hám biriktiriw, jeke sózlerden awızeki gápler dúziw, soraw-
juwap jumısların ótkiziw h.t.b. analiz-sintez uzıllarına ayrıqsha kewil bólingen, 
bulardı durıs qollanıwǵa jaǵday tuwǵızatuǵın materiallar keń túrde kóp berilgen. 
Hár bir konkret sabaqtıń tiykarǵı waziypası - oqıwshılarǵa ses hám 
háriplerdi úyretiwden ibarat bolıp ǵana qoymastan, olardıń qorshaǵan dúnya 
haqqındaǵı túsiniklerin keńeytiw, ósiriw hám balalardı miynet súyiwshilikke, 
ádep-ikramlılıqqa hám milliy, ruwxıy pazıyletlerge bólep tárbiyalawdan ibarat. 
“Álipbe” sabaqlıǵındaǵı materiallar usı wazıypalardı sheshiwde muǵallimniń eń 
jaqın járdemshisi boladı, ondaǵı materiallar oqıwshılardıń sanalı, erkin oqıwına, 
seslerdi hám háriplerdi jeńil hám tez ózlestiriwine, jazıw kónlikpeleriniń turaqlı, 
bekkem bolıwına tiykar saladı, balalardıń til hám oy órisin ósiredi, óz pikirin erkin 
aytıp, boljap pikir júrgiiziwge iytermelep tárbiyalaydı. 
Álipbeni oqıtıw dáwirinde balalar oqıwǵa úyretiwdiń eń tiykarǵı wazıypası 
- mádeniyatlı hám ádebiy tilde sóylewdi, sózlerdi, seslerdi elementlerge bólip 
analiz jasawdı úyretiwden ibarat. 
Mektep bosaǵasın jańa atlap kelgen oqıwshılarǵa arnalǵan “Álipbe” 
sabaqlıǵı boyınsha sawat ashıwǵa úyretiw dástúrge aylanǵan úsh dáwirge bólinip 

---

69
ámelge asırıladı 
Sawat ashıwǵa tayarlıq dáwir. 
Álipbe dáwiri. 
Álipbeden keyingi dáwir. 
Álipbede berilgen oqıw materialları sawat ashıwǵa úyretiwdiń usı úsh 
dáwiriniń ózine tán ózgesheliklerine qarap jaylastırıladı.