O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti

 
 
Byudjet strategiyasi
 –
ijtimoiy va iqtisodiy strategiya 
belgilab bergan uzoq istiqbolga mo‘ljallangan va 
yirik ko‘lamdagi vazifalarni bajarishga qaratilgan 
bo‘lib, u rivojlanishning asosiy konsepsiyalarini 
ishlab chiqish, byudjet munosabatlarini tashkil 
etishning umumiy tamoyillarini ishlab chiqish, uzoq 
muddatga mo‘ljallangan rivojlanish istiqbollarini 
belgilashni ko‘zda tutadi
 
 
Byudjet taktikasi
 –
strategiya belgilab 
bergan vazifalarni jamiyat rivojlanishining 
aniq bosqichida va aniq sharoitlarida moliya-
byudjet munosababatlarini tashkil etish 
usullari orqali amalga oshiradi 
 

---

121
chora-tadbirlar belgilandi va ma‘lum muvaffaqiyat bilan amalga 
oshirildi. 
Byudjet siyosatining strategiyasi va taktikasi o‗zaro 
bog‗liqdir. Strategik vazifalarni hal qilish uchun taktika qulay 
shart-sharoit 
yaratadi. 
Taktika 
iqtisodiy 
va 
ijtimoiy 
taraqqiyotning hal qiluvchi sohalarini, rivojlanishning muhim 
muammolarini aniqlab, moliya-byudjet munosabatlarini tashkil 
etish shakllari va usullarini o‗z vaqtida o‗zgartirish yo‗li bilan 
strategiya balgilab bergan vazifalarni qisqa muddat ichida, eng 
kam xarajatlar bilan amalda bajaradi. 
 
5.2. Mustaqillik yillarida O„zbekiston Respublikasi
byudjet siyosatining rivojlanish bosqichlari 
 
O‗zbekiston o‗zining davlat suverenitetini e‘lon qilib, 
mamlakatni inqiroz holatidan olib chiqish, iqtisodiyotni 
barqarorlashtirish, iqtisodiy va siyosiy jihatdan mustaqil, 
qudratli, rivojlanib boruvchi, ko‗p qirrali demokratik davlat 
yaratish dasturini belgilab oldi. Shu nuqtayi nazardan 
O‗zbekiston davlat byudjetining tarixiy jihatdan juda qisqa, 
lekin yosh mustaqil davlat uchun sermazmun, serqirra 
davrdagi rivojlanish bosqichlari boshlandi. Respublika 
hukumati tomonidan iqtisodiyotdagi tarkibiy o‗zgarishlarning 
ustuvor yo‗nalishlari va bozor mexanizmlarini ishga tushirish 
choralari ko‗rildi, natijada qator moliyaviy institutlarning 
samarali faoliyati ta‘minlandi. 
Respublikaning davlat byudjetiga uning ichki daromadlari 
jalb qilindi va ular 1991-yilgacha bo‗lgan sobiq Ittifoq davlat 
byudjetidan ajratilgan transfertlar summasidan oshib ketdi. 
Qat‘iy moliyaviy cheklashlarning qo‗llanilishi natijasida davlat 
byudjetining daromadlari, xarajatlari va taqchilligi hajmi YaIM 
dinamikasiga muvofiq ravishda tartibga solib turildi. Ijtimoiy 
sohaga xarajatlarning o‗sish sur‘atlari umumiy xarajatlarning 
o‗sish sur‘atlariga bog‗liq bo‗ldi, ya‘ni O‗zbekistondagi bozor 

---

122
islohotlari mamlakat byudjetiga, uning xarajatlar qismi tarkibi 
va tuzilishiga o‗z ta‘sirini ko‗rsatdi.
O‗zbekiston 
Respublikasining 
davlat 
byudjeti 
o‗z 
rivojlanish jarayonida quyidagi bosqichlarni bosib o‗tdi: 
