A. K. Igamberdiev S. Aliqulov traktorlar va qishloq xo’jaligi mashinalaridan foydalanish, texnik servis

Mehnat sarfini kamaytirish uchun birinchi navbatda asosiy va yordamchi 
ishchilar sonini kamaytirish zarur.
Buning uchun esa: osma va o‗ziyurar agregatlardan foydalanish; 
mukammallashgan va takomillashtirilgan mashinalarni ishlatish;avtomatlashtirish 
vositalarini qo‗llash; ilg‗or texnologik jarayonlarni joriy etish; unumli ishlaydigan 
agregatlardan foydalanish; qishloq xo‗jaligi ekinlarining hosildorligini oshirish 
ishlarini to‗g‗ri tashkil etish lozim bo‗ladi. 
14.2-§. Energiya, yoqilg„i va surkov moylari sarfi va ularning 
samaradorligini oshirish yo„llari 
Energetik sarflar.
Texnikalardan foydalanish hisoblarida asosan, A
il
foydali 
va A
t
to‗liq energetik sarflardan foydalaniladi. 
Foydali energetik sarflar quyidagicha aniqlanadi: 
Agregat dalada ishlaganda 
S
i.
ishchi yo‗lni bosadi, ishchi mashina 
R
qarshilik 
ko‗rsatadi. SHunda agregat ma‘lum vaqt ichida 
A
i
ishni bajaradi. Bu ko‗rsatgich 
ma‘lumki, ish 
R
(
N
) kuchni o‗tilgan 
S
i.
yo‗lga ko‗paytmasi kabi aniqlanadi:
i
i
S
R
A


 

---

83 
To‗liq energetik sarflar har gektarga sarflanadigan yoqilg‗i miqdori 
q
, 
yoqilg‗ining kkal/kg o‗lchangan issiqlik yaratuvchanligi (
N
i
) (issiqlikning 427 
kg

m/kkal mexanikaviy ekvivalentini) hisobga oladi, kg 

m: 
q
N
А
i
Т



427
. 
Agregatning energetik 
FIK
quyidagicha ifodalanadi:
Т
i
e
А
А

