A. K. Igamberdiev S. Aliqulov traktorlar va qishloq xo’jaligi mashinalaridan foydalanish, texnik servis

Taynch 
iboralar: 
mehnat 
unumdorligi, 
mehnatni 
ilmiy 
tashkillashtirish, ushlarni mexanizatsiyalashtirish, mehnatni oqilona 
tashkillashtirish va jadallashtirish, agregatlarning nazariy ish unumlari 

---

56 
korxona ichida ishlab chiqarish sohasiga qarab mehnatni taqsimlash, o‗rindoshlik 
qilish, shuningdek, jamoa ichida ham mehnatni taqsimlash, ish joylarini 
tashkillashtirish, mehnat jarayonlarini boshqarish talab etiladi. SHu bilan birga 
mehnatni me‘yorlash va haq to‗lash masalalari ham mehnatni tashkillashtirish 
masalalari bilan bevosita bog‗liqdir. 
 
Mehnat unumdorligini oshirish qonuni - jamiyatimizning iqtisodiy 
qonunlaridan biridir.Mehnat unumdorligini o‗sishi ishchilar sonini oshirmasdan 
ko‗proq mahsulot etishtirish imkonini yaratadi. 
9.2-§. Agregatning nazariy ish unumini aniqlash 
 
Mehnat unumdorligini belgilaydigan asosiy omillardan biri 
qishloq xo„jalik 
agregatlarining ish unumi
hisoblanadi, agregatning ish unumi qanchalik yuqori 
bo‗lsa, mehnat unumdorligi ham shunchalik yuqori bo‗ladi. 
Ta‟rif.
Agregatning vaqt birligi ichida belgilangan sifatdagi bajargan ish 
miqdoriga qishloq xo‗jalik agregatining ish unumi deyiladi. 
Agregat ish unumi qishloq xo‗jaligida texnika vositalaridan foydalanish 
samaradorligini belgilovchi asosiy ko‗rsatkichlar qatoriga kiradi. 
Qishloq xo‗jalik agregati bajargan foydali ish miqdori gektarda (er haydash, 
chigit ekish, qator orasiga ishlov berish va b.), tonnada (paxta terish, g‗alla o‗rish va 
boshqalar), tonna-kilometrda (yuk tashish ishlari), m.kubda (ariq va kanallarni 
tozalash), metrda (o‗qariqlar olish va tekislash) o‗lchanadi 
Agregatning bir soat, smena, kunlik va mavsumda bajargan ishi yuza
(
ga
, 
m
2
), hajm (
l
, 
m
3
) va massaviy (
kg
, 
s
, 
t
) birliklarda ifodalanadi.