Sportda matematika

Frank H. Netter, Atlas of Human Anatomy, USA 2014, p.94

---

369 
Chiganoq
 
– 
2,5 
aylanadan tuzilgan bo‘lib, spiralga o‘xshaydi. Uning uchi o‘rta kulok tomon 
karatilgan bo‘lsa, asosi esa ichki eshitish yo‘lini berkitadi. CHiganok spirali suyak to‘sik bilan 
ikkiga ajraladi. Pardali labirint suyakli labirint shaklini kaytaradi. Suyakli va pardali labirintlar 
orasida bo‘shlik xosil bo‘ladi va uning ichida tinik suyaklik – perilimfa bo‘ladi. Pardali labirint bir-
biri bilan tutashgan bo‘shlikdan iborat bo‘lib, endolimfa suyakligi bilan to‘lgan. Pardali labirint 
asosan kortiev a’zosidan tashkil topgan. Pardali labirint ko‘ndalang kesmada uch burchak shaklga 
ega. Pardali labirintning pastki devorini bazilyar membrana xosil kilib, uni nogora narvonidan 
ajratib turadi. Pardali labirint tashki devori spiralli boglamdan iborat. Bazilyar membrana spiral 
suyak plastinka bilan spiral boglam orasida tortilgan bo‘lib, nozik biriktiruvchi to‘kimadan iborat. 
Membrananing pardali kanali kanalga karatish ustki yuzasini koplovchi xujayralar spiral (Korti) 
a’zoni tashkil etadi. Spiral a’zoning o‘rta kismida ustun xujayralari joylashgan. Bu xujayralarning 
tubi keng, uch tomoni esa ingichkalashgan bo‘lib bir-biriga yopishadi. SHu yo‘sinda ikki xujayra 
katori orasida tor kanal – tunnel xosil bo‘ladi. Bu xujayralar orasidagi sezuvchi yoki tukli xujayralar 
retseptorlar xisoblanadi, eshituv nervi shu tukchalardan boshlanadi. Eshituv markazi esa oralik 
miyaning tizzasimon tanalarida vao‘rta mining pastki tepalarida joylashgan. 
 
Xid bilish analizatori 
Xid bilish a’zosi burun bo‘shligining shillik qavatining yuqori qismida joylashgan
 (rasm 3
). Xid bilish 
retseptorlaridan xid bilish nervi xosil bo‘ladi. Xid bilish nervi galvirsimon suyakning teshiklaridan o‘tib xid 
bilish piyozchasiga boradi. Bu erdan nerv tolalari bosh miyaning po‘stlok ostki markazlariga yo‘naladi va 
shu erda kabul kilingan impulslar analiz kilinadi.