Бошланғич таълим педагогикаси ва методикаси факулктетлари

шамоли 
эсмоқда»
(Газетадан). Бунда бир маъноли икки сўз асоссиз ра-
вишда ёнма-ён келтирилган. Насим мумтоз адабиёти-
мизда шамолни англатади. Шамолнинг турларини ифо-
далаш зарур бўлиб қолса, унга изофали тарзда бошқа
сўзлар бирикади: насими сабо — Шарқдан эсган майин
шамол, насими ш а б ги р — тунги шамол, насими субҳ —
тонггн шамол («Навоий асарлари 
луғати», 452- бет)
каби, Лфтидан, нутқ муаллифи унн «ёқимли» сўзи маъ-
носида қўллаганга ўхшайди. Бизнингча, унинг бу мақ-
сади амалга ошмагап.
Мантиқий алоқалар ва муносабатларпи ифодалаш-
нинг муҳим воситаларидан бири кириш сўэ, кириш би-
рнкмалар, ёрдамчи сўзлар, боғловчилар ва юкламалар
ҳисобланади. Гап бўлаклари, шунингдек, гаплар ораси-
даги мантиқнй муносабатларни ифодалаш учун кириш
сўз ва кирнш бирикмалар 
хизмат 
қилади. 
Улардан
тўғри фойдаланиш яхши нутқ яратишнинг гарови 
ҳи-
собланади 
Мана 
бу мисолда 
тасдиқни 
ифодаловчи
«тўғри» модал сўзи эҳтиёжсиз қўлланганлнги сабабли
нкки гапни мантиқан боғлашга хиэмат қилмайди. Шу
ўрйнда у ортиқча: «Ҳамза номли колхоэ Қамаши райо-
нидаги кўп тармоқли 
хўжалик 
ҳисобланади. 
Тўғри,
ксйинги йнлларда колхоз ишлаб чиқаришида ўсиш бор*
(Газетадан). «Тўғри» сўзининг нутқ матннга кнритили-
ши биринчн гапдан «кўп тармоқли 
хўжаликда 
ўсиш
бўлмайди» деган мантиқий хулоса 
чиқаришга сабаб
бўлаётир, ҳолбуки ундай эмас. Хуллас, икки гап «тўғ-
ри» модал сўзи туфайли мантиқнй боғланмасдан қол-
гап.
61
www.ziyouz.com kutubxonasi

---