Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

E’tibor qarating!
Haydovchini 
so‘roq qilish vaqtida
quyidagi 
holatlarni aniqlash lozim: 
1) so‘roq qilinayotgan shaxs boshqaruvidagi transport 
vositasining holati hodisaga qadar qanday bo‘lgan. Agarda transport 
vositasi nosoz bo‘lsa, bunday nosozlik qanday namoyon bo‘lgan, 
nosozlik qachon ma’lum bo‘lgan va unga barham berish uchun 
qanday choralar ko‘rilgan; 
2) xavfli vaziyat yuzaga kelgan paytda haydovchi qanday holatda 
bo‘lgan va normal holatni yo‘qotishning sabablari nimada (transportni 
uzoq boshqarish natijasidagi toliqish, alkogoldan mast bo‘lish va 
boshqa shu kabilar); 
3) haydovchi rulni uzluksiz qancha vaqt boshqargan va bunday 
uzoq yurishga qanday zarurat bo‘lgan; 
4) xavfli vaziyat paydo bo‘lishida bevosita oldin yo‘ldagi holat 
qanday bo‘lgan: haydovchi qanday tezlikda harakat qilgan; yo‘lda 
boshqa transport vositalari, piyodalar bormidi; ular o‘rtasida oraliq 
masofa qancha, ular qaysi yo‘nalishda va taxminan qanday tezlikda 
harakat qilishgan; yo‘lning ushbu qismida xavf to‘g‘risida qanday 
ogohlantiruvchi belgilar bor; yo‘l qoplamasining holati va ko‘rish 
sharoiti qanday bo‘lgan va boshqalar. 

---

458 
Tergovchi YTH ni shoxidi bo‘lgan guvohlarni so‘roq qilish orqali bo‘lib 
o‘tgan hodisa haqidagi real tiklaydi va aniqlanishi lozim bo‘lgan 
holatlarni belgilaydi. 
Yаshiringan haydovchilar va transport vositalarini qidirish. 
Haydovchilar va transport vositalarini qidirish hodisa yuz bergan joyni 
ko‘zdan kechirish bilan bir vaqtda tashkil etiladi. Bunda olinayotgan 
ma’lumotlarni ayirbosh qilish va bundan keyingi qidiruv chora-
tadbirlarini birgalikda rejalashtirish maqsadida tezkor qidiruv xodimlari, 
YHXX xodimlari va tergovchi o‘rtasida muntazam aloqa o‘rnatilishi 
kerak. Haydovchilar yashiringan yo‘nalishdagi YHXX postlari ular 
xizmat o‘tayotgan hududda qoidabuzar paydo bo‘lishi ehtimoli borligi 
va uning belgilari haqida ogohlantirilishi lozim. YAna shuni unutmaslik 
muhimki, qidirilayotgan haydovchilar avtomobildagi nosozlikka barham 
berish, avariya izlarini yo‘qotish maqsadida biror joyda to‘xtashlari ham 
mumkin. 
Bunday 
to‘xtashlardan 
yo‘ldagi 
yonilg‘i-moylash 
materiallaridan paydo bo‘lgan dog‘lar, yo‘lning yoqasi yoki transport 
vositasi harakatlanadigan qismidagi haydovchining oyoq izlari, yo‘l 
yoqasidagi g‘ildirak qoplamasi izlari va boshqa shu kabilar darak berishi 
mumkin. Transport vositasi to‘xtab o‘tgan joyda avariya natijasida putur 
etgan detallar, faralarning siniq parchalari, kuzov bo‘yog‘ining 
zarrachalari topilishi mumkin. Bular ham «issig‘ida» jinoyatchining 
ketiga tushgan xodimlarning e’tiboridan chetda qolmasligi kerak, 
negaki, bular hodisa to‘g‘risida yangi daliliy ma’lumotlar beribgina 
qolmay, qidiruv to‘g‘ri yo‘nalishda olib borilayotganligini ham 
tasdiqlaydi.
 
Tezkor xodimlar ega bo‘lgan dastlabki axborotlarda qidiruvni aniq 
yo‘nalishlarda olib borish uchun zarur bo‘lgan hodisa joyidan qochgan 
haydovchilar va transport vositalariga taalluqli ishonchli ma’lumotlar 
mavjud bo‘lmasa yoki mavjud bo‘lsa-yu, bir-birini inkor etsa, yangi 
axborot 
manbalarini 
qidirish 
ehtiyoji 
paydo 
bo‘ladi. Bular 
quyidagilardan iborat bo‘lishi mumkin: 
- avtotrassadan sirtida ko‘zga tashlanadigan putur etgan joylari bor 
transport vositasi o‘tganligini kuzatgan shaxslar; 
- transport vositalarining haydovchilari nosozlikka barham 
berishda yoki nosoz avtomobilni tashishda yordam ko‘rsatish iltimosi 
bilan murojaat qilgan shaxslar; 
- avtokorxonalarning safardan qaytgan transport vositalarida 
shikast etgan joylari borligini payqagan xodimlari va boshqa shu kabilar. 

---

459