Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

Ma’lumot uchun! 
Tanib oluvchiga odatda navbati bilan quyidagi 
savollar beriladi: 
Sizga ko‘rsatilayotgan shaxslar (buyumlar)dan qaysi birini 
taniysiz? 
Agar tanisangiz, ularni ilgari qanday sharoitlarda ko‘rgan, 
eshitgan edingiz? 
Shu ob’ektni qanday belgilari yoki xususiyatlari bo‘yicha 
tanidingiz? 
Sizga ko‘rsatilgan boshqa shaxslar (buyumlar)ni ilgari uchratgan 
emasmisiz? 

---

298 
uni tanib olishi mumkin yoki mumkin emasligini aniqlashga qaratiladi. 
Oldindan so‘roq qilish tanib olish uchun ko‘rsatishning ajralmas tarkibiy 
qismi hisoblanadi. U, odatda, tanib oluvchiga aylanishi mumkin bo‘lgan 
shaxsni dastlabki so‘roq qilish bilan mos keladi, shu sababli, ob’ektning 
obrazi unutilmasligi, xotiradan o‘chmasligi uchun uni darhol o‘tkazish 
tavsiya etiladi. 
Tanib olish uchun ko‘rsatishdan oldin o‘tkaziladigan so‘roqning 
xususiyati shu bilan belgilanadiki, uni o‘tkazish jarayonida tergovni 
qiziqtirayotgan, ilgari kuzatilgan va xotirada qolgan ob’ektning obrazini 
jonlantirishga qaratilgan, shuningdek so‘roq qilinuvchiga uning o‘zi 
eslab qolgan belgilari va xususiyatlarini aniqroq tavsiflashga yordam 
beradigan taktik usullar faol qo‘llanilishi lozim. 
Ob’ektni tanib olish uchun ko‘rsatish to‘g‘risida qaror uni so‘roq 
qilinuvchi tomonidan kuzatish holatlariga, kuzatuvchining ruhiy va 
jismoniy holatiga, kuzatish va eslab qolishga ta’sir ko‘rsatadigan boshqa 
omillarga baho berilgandan keyin qabul qilinadi. 
So‘roq qilish jarayonida tanib olinadigan sub’ektning belgilari 
haqida aniq tasavvur hosil qilish – ancha og‘ir va sermehnat jarayon. 
So‘roq qilinuvchi tanib olinishi lozim bo‘lgan odamning tashqi 
alomatlarini tavsiflayotganda, tergovchi unga og‘zaki portret tuzish 
metodikasidan, tashqi ko‘rinish tiplari va elementlaridan iborat tegishli 
ko‘rgazmali qurollardan foydalanishni tavsiya qilishi lozim. Tergovchi 
unga o‘zi kuzatgan odamning yuz shakli, peshonasining balandligi, 
ko‘zlarining rangi, sochlarining uzunligi va qalinligi, ularning rangi, 
turmak turi va hokazolarni eslashda yordam berishi kerak. Tashqi 
ko‘rinishning mazkur sub’ektni individuallashtirish imkonini beradigan 
biron-bir belgisi e’tibordan chetda qolmasligi lozim.