Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

E’tibor qiling! 
Tanib olish uchun ko‘rsatish tergov harakatini 
o‘tkazish zarurligi to‘g‘risidagi masalani hal qilish uchun 
quyidagilarni amalga oshirish kerak: 
a) dastlab tanilayotgan shaxsni so‘roq qilish; 
b) tanib olish uchun ko‘rsatiladigan ob’ekt bilan bir xildagi 
o‘xshash ob’ektlarni tanlab olish; 
v) mazkur tergov harakatini o‘tkazishning vaqti va sharoitini 
belgilash; 
g) xolislarni belgilash. 

---

301 
ayblanuvchi (sudlanuvchi) bo‘lishi mumkin va shu protsessual 
sub’ektlarning huquq va majburiyatlariga ega bo‘ladi. Tanib olish uchun 
ko‘rsatilayotgan shaxslar guvoh va jabrlanuvchi bo‘lgan taqdirda ham 
ular tanib olish uchun ko‘rsatish vaqtida atayin yolg‘on ko‘rsatuv berishi 
va ko‘rsatuv berishdan bosh tortishi uchun jinoiy javobgarlik haqida 
ogohlantiriladi.
Tanib olish uchun ko‘rsatilayotgan gumon ostiga olingan shaxs va 
ayblanuvchi o‘zi bilan birga ko‘rsatilayotgan shaxslar qatorida joyini 
o‘zi tanlashga haqli. 
Tanuvchi 
harakatlanish 
holatida 
(yurib 
ketayotganda, 
gapirayotganda yoki boshqa biror harakatni bajarayotganda) ko‘rsatilishi 
kerak bo‘lgan hollarda, taniluvchi bunday harakatlarni bajarishi haqida 
tergovchining talablariga bo‘ysunadi. Bunday harakatlarni taniluvchi 
qasddan noto‘g‘ri bajarishi yoki odatdagi yurishi va ovozini o‘zgartirishi 
hollarining oldini olish zarur. 
Harakatlanish holda ko‘rsatilayotganda biror harakatni bajarish 
haqida 
tergovchining 
talabalari 
tanish 
uchun 
ko‘rsatilayotgan 
shaxslarning hayoti, sog‘lig‘i, obro‘siga, uning mulkiy va boshqa 
qonuniy manfaatlariga zid bo‘lmasligi shart. Ayblanuvchi yoki gumon 
ostiga olingan shaxs bilan bir qatorda ko‘rsatiluvchilar ko‘pchilik 
hollarda xolislar kabi rol o‘ynaydilar. Ular ham xuddi xolislardek ishdan 
biror manfaatdor bo‘lmasliklari shart. 
Bunday shaxslar va xolislarga, ular tanib olish uchun ko‘rsatishga 
qatnashish 
uchun 
chaqirilganlari 
hamon, 
qanday 
maqsadda 
chaqirilganliklari, qanday harakat o‘tkazilishi hamda ular qanday huquq 
va majburiyatlarga ega ekanliklari haqida tushuntirilishi kerak. Ularga 
kelgusida sud majlisida so‘ralishlari mumkinligi e’lon qilinib, tanib olish 
uchun o‘tkazish jarayonini diqqat bilan kuzatishlari zarurligi eslatiladi. 
Tanuvchi, taniluvchi va u bilan birga ko‘rsatilgan shaxslar, 
shuningdek, xolislar tanib olish uchun ko‘rsatish harakatlarini noto‘g‘ri 
o‘tganligi haqida arz qilishga va bu arzlarini bayonnomaga kiritishni 
talab qilishga haqli. 
Tanish uchun ko‘rsatishda qatnashgan guvoh, jabrlanuvchi, 
mutaxassis va xolislar, shu jumladan gumon ostiga olingan shaxs va u 
bilan birga ko‘rsatilgan shaxslar o‘zlarining tergovda va sudda 
qatnashish uchun qilgan sarflarini qoplatilishini talab qila oladi. 
Prokuror bu tergov harakatini to‘g‘ri o‘tkazilishi ustidan nazorat olib 
boradi va shu maqsadlarda uni o‘zi o‘tkazishi yoki qatnashishi mumkin.