Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

Esda tuting! 
Tanib olish uchun ko‘rsatish 
taktikasi 
shu bilan 
tavsiflanadiki, 1) uni o‘tkazishda bir necha kishi ishtirok etadi; 2) 
tanib oluvchi o‘z xulosasini shakllantirishiga ob’ektiv va sub’ektiv 
omillar (noqulay ob-havo sharoitlari, toliqish, sarosimaga tushish va 
sh.k.) ta’sir ko‘rsatishi mumkin; 3) natijalargina emas, balki tanib 
olish jarayoni ham qayd etilishi, ularni tekshirish imkoniyati 
ta’minlanishi lozim.

---

303 
Tasdiqlovchi javob bergan holda tanib oluvchi o‘zi tanib olgan 
ob’ektni ko‘rsatishi, uning boshqalar orasidagi o‘rnini aytishi, uni qaysi 
belgilarga ko‘ra tanib olganini tushuntirishi lozim. Agar tanib oluvchi 
rad javobini bergan bo‘lsa, bayonnomada tanib olish nima uchun yuz 
bermagani aks ettiriladi. 
Shaxsni nafaqat tashqi, balki funksional belgilariga ko‘ra ham 
tanib olish uchun ko‘rsatish zarur bo‘lgan holda, bu bosqichma-bosqich 
amalga oshirilishi lozim: avval ovozi va nutqining xususiyatlari yoki 
qadam tashlashiga ko‘ra, so‘ng esa tashqi ko‘rinishi belgilariga ko‘ra. 
Ayni bir ob’ektni tanib olish uchun ko‘rsatish, qoida tariqasida, faqat bir 
marta o‘tkazilishi mumkin. Qayta ko‘rsatishga faqat favqulodda 
hollarda, masalan, tanib olinayotgan ob’ekt tashqi ko‘rinishi sezilarli 
darajada o‘zgargan holatda bo‘lgan yoki tanib oluvchi o‘ta tushkun 
kayfiyatda bo‘lgan yoinki tanib olish avval fotosuratlar, videokadrlar 
bo‘yicha o‘tkazilgan, keyinchalik esa qidirilayotgan ob’ektni bevosita 
ko‘rsatish imkoniyati paydo bo‘lgan holda yo‘l qo‘yiladi. 
Og‘zaki nutq belgilari va (yoki) ovoziga ko‘ra tanib olish tanib 
oluvchi tanib olinuvchini ko‘rmagan (qorong‘i bo‘lgan, uning yuzini 
baland ko‘tarilgan yoqa yoki niqob to‘sib turgan), lekin uning ovozini 
eshitgan holda o‘tkaziladi. SHaxs og‘zaki nutqi bo‘yicha tanib 
olinayotganda so‘roq qilish jarayonida jabrlanuvchi yoki guvoh ovozni 
eshitgan, uning o‘ziga xos belgilari (ovoz darajasi, intonatsiyasi, 
nutqdagi nuqsonlar, aksent mavjudligi va sh.k.)ni eslab qolgan holatlar 
aniqlanadi. 
Ovozga ko‘ra tanib olish uchun ko‘rsatishni o‘tkazishga 
tayyorgarlik ko‘rish jarayonida ovozi tanib oluvchining ovozidan keskin 
farq qilmaydigan odamlarni tanlab olish tavsiya etiladi. So‘ng so‘roq 
qilinuvchi jinoyat sodir etilishi chog‘ida eshitgan so‘zlar, iboralar va 
jumlalarni o‘z ichiga olgan matn tayyorlanishi lozim.
Mazkur tanib olish ishtirokchilaridan ikki guruh tuziladi va ular 
ovozni o‘tkazadigan devor bilan to‘silgan qo‘shni xonalarda 
joylashtiriladi. Xonalardan birida tergovchi va xolislar, ikkinchisida esa