Таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

Интернет коммуникацияси моделлари 
Оммавий ахборот воситаларининг ўз мулоқот доирасига таъсир 
даражасини таҳлил қилиш учун уларнинг фаолияти, одатда, қуйидаги 
кўринишда акс эттирилади.
 
 
 
 
 
 
4.1-расм. Анъанавий ОАВ коммуникацион жараѐнларини 
акс эттирувчи модель 
Анъанавий ОАВ коммуникацион модели асосида «кўпга бир» 
жараѐни 
ѐтади, 
бунда 
фирма 
коммуникация 
воситаларидан 
фойдаланиб ахборотни истеъмолчилар гуруҳига етказади. Бу 
воситани танлашга қараб ахборот статик (матн, графика) ва/ѐки 
динамик (аудио, видео, анимация) кўринишда акс эттирилади. 
Анъанавий оммавий ахборот воситаларининг истеъмолчилар билан 
алоқаси асосида ѐтувчи муҳим хусусият интерактив алоқанинг 
йўқлигидир. 
Бу моделдан фарқли ўлароқ, Интернет асосида иккита тамомила 
бошқача тамойил ѐтади. Биринчидан, Интернет орқали мулоқотда 
ўзаро алоқа ўзига хос муҳит орқали ўтиб, у ҳам бунга ўзининг 
муносиб ҳиссасини қўшади. Буни 4.2-расмда кўришимиз мумкин. 
Фирма 
АХБОРОТ 
ВОСИТАЛАРИ 
Истеъмолчи 
Истеъмолчи 
Истеъмолчи 
ахборот 

---

84 
 
 
 
 
 
 
 
 
4.2-расм. Ахборот муҳитидан воситачи сифатида фойдаланган 
ҳолда коммуникация модели 
Бу модель дастлаб мулоқот ахборот жўнатувчи ва ахборот 
олувчи ўртасида эмас, балки фойдаланувчи ва коммуникацион макон, 
муҳит ўртасида рўй беришини кўрсатади, бунда мулоқотнинг иккала 
иштирокчиси ахборотни жўнатувчи ҳам, олувчи ҳам ҳисобланади. 
Мазкур моделда «узатувчи» ва «қабул қилувчи» ўртасида оддий 
маълумот алмашинишдан мулоқот иштирокчилари томонидан қабул 
қилинувчи ва эҳтимол, модификацияланувчи ахборот муҳитини 
яратиш томон қадам қўйилади. 
Иккинчидан, 
Интернет 
«кўпга-кўп» 
кўп 
йўналишли 
коммуникатив моделни ифодалайди, бунда тармоқдаги ҳар бир 
абонент ўз номидан ѐки гуруҳ номидан бошқа абонент ѐки гуруҳларга 
мурожаат қилиш имконига эга бўлади (4.3-расм). Бизнесмен нуқтаи 
назаридан, мулоқотни ташқаридан ҳар қандай назоратдан озод 
қилувчи бундай демократлаштириш янгича ўйин қоидаларини таклиф 
этади ва унга янги иштирокчиларнинг кириши учун имконият беради.