Таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

Интернет 
ва 
анъанавий 
ОАВ 
коммуникатив 
тавсифномаларини таққослаш 
Интернет тармоғи бошқа ахборот воситаларидан кескин фарқ 
қилади. Интернетни анъанавий ОАВ билан таққослаш натижасида 
унинг бир қатор ўзига хос хусусиятлар ва устунликларга эга эканлиги 
кўзга ташланади: 

коммуникацияларнинг интерактив характери; 

Интернетнинг асосида ѐтувчи, «кўпга бир» ва «бирга бир» 
моделарини уйғунликда бирлаштирувчи «кўпга кўп» кўп функционал 
коммуникация модели мижозлар эҳтиѐжлари ва улар фойдаланувчи 
воситалардан келиб чиққан ҳолда ўзаро алоқа коммуникацион 
турлари кенг доирасини амалга оширишга имкон беради; 

ахборот 
излаш 
ва 
олишнинг 
назорат 
қилиниши 
истеъмолчиларга коммуникация жараѐнида фаол позиция эгаллашга 
имкон беради; 

ахборот тақдим этиш турларининг кенг доираси; 

мослашувчанлик даражасининг юқорилиги; 

ахборот 
тақдим 
этишнинг гипермедиа усули билан 
асосланувчи ахборот қидиришнинг чизиқсиз усули имконияти; 

---

87 

интерактив усулда битим тузиш ва тўловларни амалга 
ошириш имкониятиларидан иборат. 
Интерактивлик
Интерактивлик 
бу 
коммуникация 
жараѐнининг 
ўтиш 
тавсифномаси бўлиб, коммуникация хабарларининг бир-бирига 
муносабати 
ѐки 
аниқроқ 
қилиб 
айтадиган 
бўлсак, 
жорий 
коммуникация алоқасининг ундан олдинги коммуникация алоқасига 
нисбати билан белгиланади. Интерактив алоқага хос бўлган жиҳат 
ахборот ѐки хабар келгандан сўнг унга дарҳол, бундан олдинги 
хабарлар билан боғлиқ ҳолда жавоб қайтариш зарурати ҳисобланади. 
Юқорида айтилганлардан келиб чиққан ҳолда Интернет муҳити 
учун интерактивликни фойдаланувчига худди суҳбатда иштирок 
этаѐтган бошқа бир шахс каби «жавоб бериш» қобилияти сифатида 
таърифлаш мумкин. Шу тариқа интерактивлик фойдаланувчининг 
хатти-ҳаракатларини баҳолаш ва шу баҳоларга мувофиқ жавоб 
қайтаришга қодир суҳбат иштирокчиси сифатида компьютернинг 
функцияларини 
кенгайтиради 
ва 
тўлдиради. 
Компьютер 
гипермуҳитидан фойдаланган ҳолда маркетинг жараѐнида мижозга 
мурожаат гипермуҳитнинг ўзи томонидан мижоз бундан олдинги 
ҳаракатларга 
қандай 
жавоб 
қайтарганлигидан 
қатъи 
назар 
модификацияланиши мумкин. 
Интернет асосида ѐтувчи коммуникация моделига қайтадиган 
бўлсак, айтиш мумкинки, интерактивлик Интернетда коммуникацион 
муҳит орқали шахсий мулоқот даражасида эмас, балки бевосита 
Интернет муҳитининг ўзи билан алоқа даражасида рўй бермоқда. 
Интерактив характер коммуникация иштирокчиларининг ўзаро 
алоқалари самарадорлигини сезиларли оширишга хизмат қилади. 
Амалиѐтда бу, масалан, битим тузиш ѐки харид қилиш учун зарур 
бўлган ахборотни олиш учун талаб қилинувчи вақтни қисқартириши 
мумкин. Шу билан бир пайтда муҳитнинг интерактив характери 
алоқани ҳар бир мижознинг ўзигагина хос бўлган хусусиятларга 
мослаштириш, фирмалар учун эса келажакда уларга янада самарали 
хизмат кўрсатиш учун истеъмолчилардан максимум ахборот олиш 
борасида мисли кўрилмаган имкониятлар тақдим этади.