N iz o m iy n o m id a g I to sh k en t davlat ped a g o g ik a universiteti mamasoli jumaboyev

olish iste’dodi ilgarigi asarlariga nisbatan bu asarida yana ham chuqurroq
sezildi. «Sariq devni minib» asarini qiziqarli syujet asosiga quradi, asarning
hikoyachisi — bayonchisi qilib undagi barcha voqealaming ishtirokchisi,
guvolii bo'lmish Hoshimjonni qo'yadi, tilga olinadigan voqealar uning
tilidan hikoya qilinadi. Yozuvchi Hoshimjonning hikoyasi orqali uning hayot
yo'li sarguzashtlarini, o'ziga xos xarakteri va psixologiyasini atroflicha ochib
beradi. Shuningdek, Hoshimjon xarakterida Xo'ja Nasriddinning va xalq
ertaklaridagi «tegirmonga tushsa butun chiqadigan» zukko bolalarning
fazilatlari yaqqol mujassamlashganligini ko'ramiz.
«Sariq devni minib» da o'qish, ilm cho'qqilarini egallash uchun va
insonning o'z orzusi, ezgu niyatiga erishish uchun barcha imkoniyatlami
yaratib bergan zamonamizda yashashiga qaramay, dangasalik, yalqovlik
qilgan, hayotda yengil-elpi yashashga yo'l axtargan va adashgan bolalar —
lioshimjonlar kulgi ostiga olinadi:
Hoshimjon dehqon oilasidan chiqqan, sho'xligi olamni buzadigan bir
bola. U hayotdagi ko'p narsaga mehnatsiz, qiyinchiliklarsiz oson yo'l bilan
erishgisi keladi. Mehnatsiz va ilmsiz ham kishi istagan narsaga erisha olishi,
katta obro' orttirishi mumkin, deb o'ylaydi. O'z fikrida qat’iy tuigan Hoshimjon
muddaosini amalga oshirish uchun buvisi aytib beigan ertakdagi sehrii
qalpoqchani izlashga tushadi, uzoq izlanishlardan keyin istagan ishini hech
qanday mashaqqatsiz bajarishga yordam beradigan sehrii qalpoqchani tashlandiq
molxonadan topib oladi. Endi u o'zini orzulariga batamom erishadiganday his
etadi, «Ortiqcha» fanlarni dars jadvalidan chiqarishni rad etgan direktor, har
xil vazifalar berib «miyasini qotiradigan» o'qituvchilariga o'qimasdan ham