Улуғмуродов н. Х

v
1
2
/2 ) = R
2
1 
+
ρ (
v
2
2
/2) yoki R
1
1 
– R
2
1 
= ρ/ 2 ( 1) 
bu erda
R
1
1 
+
 v
1
2/
2 · ρ
- diafragmaning old tomonidagi oqim bosimi 
R
2
1 
+ (
v
2
2
 /2) · ρ
- diafragmadan keyingi oqim bosimi 
R
1
1
va 
R
2
1 
- oqim potensial energiyasining miqdorini ifodalovchi statik bosim
ρ 
v
1
2
/2
va 
ρ
 v
2
2
 /2
- oqimning kinetik energiyasini ifodalovchi oqim tezliklarining bosimi 
R
1
1
va 
v
1
- oqimning I - I kesim markazidagi o‟rtacha statik bosimi
va o‟rtacha tezligi 
R
2
1
va 
v
2
- oqimning II - II kesim markazidagi o‟rtacha statik bosimi
va o‟rtacha tezligi 
Trubadagi oqim miqdori uzluksiz bo‟lgani sababli
v
1
S
1
 = 
v
2
S
2
(2) 
Oqimning diafragmadan keyingi ko‟ndalang kesimi S
2
diafragma teshigi S
0
dan kichik. 
Shunga ko‟ra oqimning siqilish koeffisienti
μ = S2 / S0 
bo‟ladi. Endi ( 2 ) tenglama quyicha yoziladi :
 
m
v
D
d
v
s
s
v
s
s
v
v



2
2
2
1
0
2
1
2
2
1










(3) 
bunda m = 
2






D
d
siqilish 
 
koeffisienti ( siquvchi qurilmaning moduli ) ; d –diafragma 
teshigining diametri 
Topilgan oqim tezligi ifodasi (3) ni ( 1) tenglamaga qo‟yib, oqimning S
2
kesimidagi tezligi
 v
2
ning nazariy ifodasi topiladi : 


1
2
1
1
2
2
2
2
1
1
P
P
p
m
v




s
m
(4)
Amalda P
1
va P
2
bosim diafragma markazida emas, balki truba devorlari yaqinida o‟lchanadi (1-
rasm,a). Bu esa o‟lchov xatoligining paydo bo‟lishiga sabab bo‟ladi.Bundan tashqari, yuqorida qabul 
qilingan shart-sharoitlar ham xatolik manbai bo‟lishi mumkin.Yo‟l qo‟yilgan xatoliklarni birmuncha 
hisobga olish maqsadida formulaga koeffisient υ kiritiladi.
Natijada II – II kesimidagi tezlikning haqiqiy qiymati quyidagicha ifodalanadi : 

---

59 









1
2
1
1
2
2
2
2
1
P
P
p
m
v


s
m
(5) 
Sarfni hisoblash formulasi V
2
ni oqimning II – II kesimidagi S
2 
yuziga ko‟paytirish yo‟li bilan topiladi 
: 
,
2
0
2
0
2
2
P
p
S
v
S
v
S
q
v







(6) 
bu erda
2
2
1
m





sarf koeffisienti 
2
1
P
P
P



- oqimdagi bosim tushishi
1
P
va
2
P
- diafragma yaqinida truba devorlari oldida o‟lchanadigan bosim miqdorlari(1-rasm,a) 
Sarfni hajm birligida hisoblash formulasi :
P
p
S
q
v


2
0

c
m
3
(7) 
Sarfning massa birligida hisoblash formulasini topish uchun hajmiy sarf 
q
v 
ni o‟lchanadigan modda 
oqimining zichligi ρ ga ko‟paytiriladi, ya‟ni 
p
S
q
q
v
m






2
0
(8) 
Hajm yoki massa bo‟yicha sarfni hisoblash formulalari (7) va (8) ni chiqarishda bosim tushishi 
juda kichik miqdor deb qabul qilingan edi. Bu formulalarni faqat suv kabi siqilmaydigan suyuqliklar 
uchun qo‟llash mumkin, bug‟ va gazsimon moddalar sarfini hisoblash uchun qo‟llab bo‟lmaydi, chunki 
trubadagi siquvchi to‟siqdan o‟tishi bilan gazsimon moddalarning statik bosimi kamayadi. Shu 
tufayli gazsimon moddalar sarfini hisoblash uchun (7) va (8) formulalarga tuzatma – kengayish 
koeffisienti 
ε 
kiritiladi. 
P
p
S
q
v


2
0

c
m
3
(9) 
p
S
q
m




2
0
.
c
kg
(10) 
Bu formulalar gorizontal o‟rnatilgan trubalarda siqiluvchi va siqilmaydigan suvsimon suyuqliklar 
oqimidagi sarfini hisoblash uchun umumiy bo‟lib, siqilmaydigan suyuqliklarning oqimidagi kengayish 
koeffisienti