Erkin umarov mahmud abdullayev

inson 
qo'liga tabiat- 
ni ochm oq uchun kalit tutqazdilar, fizikaning 
barcha 
b o iim la rin i 
shu kalit yordam ida ochdilar. Algebra, algoritm
ilmi 
bobokaloni- 
miz al-X orazm iy ijodiy kashfiyoti bilan bog‘liq 
ekanligini 
eslasak, 
milliy iftixor tuyg‘usi jo ‘sh uradi.
Bozor m unosabatlari qaror topayotgan 
hozirgi 
sharoitda har 
bir inson, h ar bir fuqaro o ‘zligini ch u qu r 
anglashi, boy 
milliy 
m a ’naviy m erosini egallashi, boyishini 
umuminsoniy 
m a’naviyat 
bilan uyg‘unlashuvi negizida amalga 
oshirishi щ иЫ т 
aham iyat 
kasb etadi.

---

5. M A’NAVIYAT VA SIYOSAT, IQ TISO D ,
HUQUQ, MAFKURA, DIN
M a’naviyat jamiyat hayotining barcha sohalari bilan uzviy bog‘- 
langan, boshqacha aytgjinda, ijtimoiy turm ush, inson faoliyati­
ning biror bir qirrasi yo‘qdirki, u m a’naviyat ruhi bilan chulg‘ab 
olinm agan bo'lsin.
M a’naviyat va siyosat. 
M illiy davlatim izning tarkib topishi 
siyosat va m a’naviyat o'rtasidagi aloqadorlik masalalariga yangicha 
yondashish vazifasini q o ‘ydi. Bu, tabiiyki, quyidagi jihatlarni o ‘z 
ichiga oladi: birinchidan, davlatning m a’naviyatga m unosabati, 
jam iyat tara q q iy o tid a m a ’naviy om ilning roliga; ik k in ch id an , 
m a’naviyatning siyosatga, uning muvaffaqiyatli am alga oshirili- 
shiga b o'lgan m unosabati masalasidir.
Siyosat davlatni boshqarish san’ati bo'lib, keng m a’noda olib 
qaralganda m a’naviy faoliyatning muhim ko'rinishi ham dir. Siyo­
sat davlat ishlarida ishtirok etishni, davlat faoliyatining turli shak- 
llarini tartibga solishni, uning vazifalari va m azm unini am alga 
oshirishni nazarda tutadi. Siyosat sohasi o'z tabiatiga ko'ra davlat 
tuzilishi, m am lakatni boshqarish, ijtimoiy guruh va tabaqalarga 
rahbarlik qilish kabi muhim funksiyalami o 'z ichiga oladi. U nda 
jam iyatda yashayotgan barcha ijtimoiy qatlamlarning tub m anfaat­
lari va o'zaro munosabatlari aks etadi. Siyosat davlatning tabiati va 
mohiyatini ifodalab, shu asosda uning faoliyatiga ta ’sir ko'rsatadi.
Davlat jam iyat miqyosida siyosat yurgizar ekan, ijtim oiy so- 
halarning barchasiga nisbatan o 'z m anfaatlari jih atid an yonda- 
shadi, davlat olib borayotgan siyosatning asosiy tam oyillari esa 
huquqiy jihatdan kafolatlangan bo'ladi. D arhaqiqat, «O 'zbekis- 
ton Respublikasida Davlat hokim iyati xalq m anfaatlarini ko'zlab 
va O 'zbekiston Respublikasi K onstitutsiyasi ham da uning asosida 
qabul qilingan qonunlar vakolat bergan idoralar tom ondangina 
am alga oshiriladi», — deb yozilgan «O 'zbekiston R espublikasi 
Konstitutsiyasi»ning 7-m oddasida. 14-m oddasida qayd etiladiki, 
«Davlat o 'z faoliyatini inson va jam iyat farovonligini ko'zlab, ij­
tim oiy adolat va qonuniylik prinsiplari asosida am alga oshiradi» 
( 0 ‘z b ek isto n R esp u b lik asin in g K o n stitu tsiy a si. — T o sh k e n t, 
« 0 ‘zbekiston», 1992 yil, 12—13-betlar).
M a ’lu m k i, davlat m u sta q illig in i q o ‘lga k iritish n a tija sid a
respublikamiz uchun iqtisodiy va ijtijnoiy taraqqiyot, m adaniy va

---

m a’naviy yangilanishning keng istiqbollari ochildi. J. A. Karimov 
bu jarayonda yangi milliy davlatimizning asosiy vazifalari to ‘g‘risida 
to ‘xtalar ekan, u «butun xalqning m anfaatlarini ko‘zlab, islohotlar 
ja ra y o n in in g tashab b u sk ori b o ‘lishi, iqtisodiy taraq q iy o tn in g
yetakchi yo'nalishlarini belgilashi, iqtisodiyotda, ijtimoiy sohada 
va m u s ta q il d a v la tim iz n in g - ijtim o iy -s iy o s iy h a y o tid a tu b
o ‘zgarishlarni amalga oshirish siyosatini ishlab chiqishi va izchil 
r o ‘y o b g a c h iq a r is h i k e rak » , d eb u q tir a d i (I. A. K arim o v . 
0 ‘zbekiston iqtisodiy isloh otlarn i chuq urlashtirish yo ‘lida. — 
Toshkent, « 0 ‘zbekiston» 1995 yil, 10— 11-betlar).
Mustaqil davlatimiz jam iyat hayotining barcha sohalarida olib 
boradigan siyosatining asosiy yo‘nalishlarini ishlab chiqdi va u 
Prezidentim izning asarlarida, nutqlari va maqolalarida o ‘z ifodasini 
topdi. I. A. Karimovning « 0 ‘zbekistonning o ‘z istiqlol va taraqqiyot 
yo‘li» asarida yangilangan jam iyatning ijtim oiy-m a’naviy hayoti 
sohasida davlat siyosatining asosiy vazifalari quyidagicha belgilanadi:
• insonparvarlik g'oyalariga sodiqlik;
• m a ’naviyat va axloqiylikni qayta tiklash;
• qadimgi va zamonaviy madaniy boyliklami, adabiyot va san’atni 
bilish ham da ko'paytirish. Xalqning milliy madaniyati va o ‘ziga 
xosligini ifoda etuvchi vosita bo'lm ish o ‘zbek tilini rivojlantirish, bu 
tilning davlat maqomini izchil va to ‘liq ro'yobga chiqarish;
• ijtimoiy adolat qoidalarini ro ‘yobga chiqarish, aholining eng 
n o ch o r qatlam larining davlat to m o n id an ijtim oiy m uhofazaga 
b o ‘lgan kafolatli huquqlarini ta ’minlash;
• um um iy ta ’lim olish, kasb-hunar egallash va tegishli maxsus 
tayyorgarlikdan o ‘tishni erkin tanlashda barchaga baravar huquq 
berish; yangi dem okratik ta ’lim konsepsiyasini ishlab chiqish va 
amalga oshirish;
• ozchilikdan iborat m illatlarning manfaatlari va huquqlarini 
him oya qilish, ularning m adaniyati, tili, milliy urf-odatlari va 
a n ’analarining saqlanishi ham da rivojlanishini kafolatli ta ’minlash, 
davlat tu zulm alarin in g faoliyatida va ja m o a t tu rm u sh id a f^ol 
qatnashish;
• b ir m afkuraning, b ir dunyoqarashning yakkahokim ligidan 
q a t’iyan voz kechish, siyosiy tashkilotlar, rnttfkuralar va fikrlar 
xilma-xilligini tan olish;
• ijodning barcha turlarini rivojlantirish,