5. M A’NAVIYAT VA SIYOSAT, IQ TISO D ,
HUQUQ, MAFKURA, DIN
M a’naviyat jamiyat hayotining barcha sohalari bilan uzviy bog‘-
langan, boshqacha aytgjinda, ijtimoiy turm ush, inson faoliyati
ning biror bir qirrasi yo‘qdirki, u m a’naviyat ruhi bilan chulg‘ab
olinm agan bo'lsin.
M a’naviyat va siyosat.
M illiy davlatim izning tarkib topishi
siyosat va m a’naviyat o'rtasidagi aloqadorlik masalalariga yangicha
yondashish vazifasini q o ‘ydi. Bu, tabiiyki, quyidagi jihatlarni o ‘z
ichiga oladi: birinchidan, davlatning m a’naviyatga
m unosabati,
jam iyat tara q q iy o tid a m a ’naviy om ilning roliga; ik k in ch id an ,
m a’naviyatning siyosatga, uning muvaffaqiyatli am alga oshirili-
shiga b o'lgan m unosabati masalasidir.
Siyosat davlatni boshqarish san’ati bo'lib, keng m a’noda olib
qaralganda m a’naviy faoliyatning muhim ko'rinishi ham dir. Siyo
sat davlat ishlarida ishtirok etishni, davlat faoliyatining turli shak-
llarini tartibga solishni, uning vazifalari
va m azm unini am alga
oshirishni nazarda tutadi. Siyosat sohasi o'z tabiatiga ko'ra davlat
tuzilishi, m am lakatni boshqarish, ijtimoiy guruh va tabaqalarga
rahbarlik qilish kabi muhim funksiyalami o 'z ichiga oladi. U nda
jam iyatda yashayotgan barcha ijtimoiy qatlamlarning tub m anfaat
lari va o'zaro munosabatlari aks etadi. Siyosat davlatning tabiati va
mohiyatini ifodalab, shu asosda uning faoliyatiga ta ’sir ko'rsatadi.
Davlat jam iyat miqyosida siyosat yurgizar ekan,
ijtim oiy so-
halarning barchasiga nisbatan o 'z m anfaatlari jih atid an yonda-
shadi, davlat olib borayotgan siyosatning asosiy tam oyillari esa
huquqiy jihatdan kafolatlangan bo'ladi. D arhaqiqat, «O 'zbekis-
ton Respublikasida Davlat hokim iyati xalq m anfaatlarini ko'zlab
va O 'zbekiston Respublikasi K onstitutsiyasi ham da uning asosida
qabul qilingan qonunlar vakolat bergan idoralar tom ondangina
am alga oshiriladi», — deb yozilgan «O 'zbekiston R espublikasi
Konstitutsiyasi»ning 7-m oddasida. 14-m oddasida qayd etiladiki,
«Davlat o 'z faoliyatini inson va jam iyat farovonligini ko'zlab, ij
tim oiy adolat va qonuniylik prinsiplari asosida am alga oshiradi»
( 0 ‘z b ek isto n R esp u b lik asin in g K o n stitu tsiy a si. — T o sh k e n t,
« 0 ‘zbekiston», 1992 yil, 12—13-betlar).
M a ’lu m k i, davlat m u sta q illig in i q o ‘lga
k iritish n a tija sid a
respublikamiz uchun iqtisodiy va ijtijnoiy taraqqiyot, m adaniy va
m a’naviy yangilanishning keng istiqbollari ochildi. J. A. Karimov
bu jarayonda yangi milliy davlatimizning asosiy vazifalari to ‘g‘risida
to ‘xtalar ekan, u «butun xalqning m anfaatlarini ko‘zlab, islohotlar
ja ra y o n in in g tashab b u sk ori b o ‘lishi, iqtisodiy taraq q iy o tn in g
yetakchi yo'nalishlarini belgilashi, iqtisodiyotda,
ijtimoiy sohada
va m u s ta q il d a v la tim iz n in g - ijtim o iy -s iy o s iy h a y o tid a tu b
o ‘zgarishlarni amalga oshirish siyosatini ishlab chiqishi va izchil
r o ‘y o b g a c h iq a r is h i k e rak » , d eb u q tir a d i (I. A. K arim o v .
0 ‘zbekiston iqtisodiy isloh otlarn i chuq urlashtirish yo ‘lida. —
Toshkent, « 0 ‘zbekiston» 1995 yil, 10— 11-betlar).
Mustaqil davlatimiz jam iyat hayotining barcha sohalarida olib
boradigan siyosatining asosiy yo‘nalishlarini ishlab chiqdi va u
Prezidentim izning asarlarida, nutqlari va maqolalarida o ‘z ifodasini
topdi. I. A. Karimovning « 0 ‘zbekistonning o ‘z istiqlol va taraqqiyot
yo‘li» asarida yangilangan jam iyatning ijtim oiy-m a’naviy
hayoti
sohasida davlat siyosatining asosiy vazifalari quyidagicha belgilanadi:
• insonparvarlik g'oyalariga sodiqlik;
• m a ’naviyat va axloqiylikni qayta tiklash;
• qadimgi va zamonaviy madaniy boyliklami, adabiyot va san’atni
bilish ham da ko'paytirish. Xalqning milliy madaniyati va o ‘ziga
xosligini ifoda etuvchi vosita bo'lm ish o ‘zbek tilini rivojlantirish, bu
tilning davlat maqomini izchil va to ‘liq ro'yobga chiqarish;
• ijtimoiy adolat qoidalarini ro ‘yobga chiqarish, aholining eng
n o ch o r qatlam larining davlat to m o n id an ijtim oiy m uhofazaga
b o ‘lgan kafolatli huquqlarini ta ’minlash;
• um um iy ta ’lim olish, kasb-hunar
egallash va tegishli maxsus
tayyorgarlikdan o ‘tishni erkin tanlashda barchaga baravar huquq
berish; yangi dem okratik ta ’lim konsepsiyasini ishlab chiqish va
amalga oshirish;
• ozchilikdan iborat m illatlarning manfaatlari va huquqlarini
him oya qilish, ularning m adaniyati, tili, milliy urf-odatlari va
a n ’analarining saqlanishi ham da rivojlanishini kafolatli ta ’minlash,
davlat tu zulm alarin in g faoliyatida va ja m o a t tu rm u sh id a f^ol
qatnashish;
• b ir m afkuraning, b ir dunyoqarashning
yakkahokim ligidan
q a t’iyan voz kechish, siyosiy tashkilotlar, rnttfkuralar va fikrlar
xilma-xilligini tan olish;
• ijodning barcha turlarini rivojlantirish,
Do'stlaringiz bilan baham: 
