T me/tuit students chanel kompyuter tarmoqlari 1 Ma'ruza

t.me/tuit_students_chanel 
ketma-ketlik deb ataluvchi xabarni jo‘natadi. Tarmoqqa ulangan kompyuterlar soni 
ortgan sari kolliziya paydo bo‘lish ehtimolligi ortadi.
Suratda terminatorlar aks etgan. Bu qurilmalar tarmoq oxiriga o‘rnatiladi va 
ma‘lumotlar chetga chiqishidan himoyalaydi. Biror yerda kabel uzilsa, yoki 
tarmoqning biror chetiga terminator o‘rnatilmasa, signal kabelning uzilgan joyidan
yoki tarmoq oxiridan aks eta boshlaydi va aloqa uzilishi kelib chiqadi. 
―Umumiy shina‖ topologiyasini qo‘llashning avzalliklari: 
-
kabel tejaladi;
-
oson kengaytiriladi;
-
soda va kafolatli. 
Asosiy kamchiliklar: 

Kabelning ishdan chiqishi tarmoq ishini to‘xtatadi;

Ma‘lumotlarning ko‘pligi o‘tkazish qobiliyatini pasaytiradi; 

Tarmoqda kompyuterlar soni ortishi kolliziya paydo bo‘lish htimolligini 
oshiradi. 

Har bir kompyuter tarmoq bo‘ylab uzatiluvchi ma‘lumotlarni olishi 
mumkin. 
2.
 
Yulduz (star) 
Yulduzsimon 
topologiyadan 
foydalanilganda 
tarmoqning 
barcha 
kompyuterlaridan chiquvchi kabellar markaziy kommutator yoki konsentratorga 
ulanadi. Biror kompyuterdan boshqasiga jo‘natilgan barcha paketlar shu qurilma 
orqali yetib boradi. Bunda ham passiv, ham aktiv konsentratordan foydalanish 
mumkin.
Kompyuter va konsentrator o‘rtasidagi aloqa uzilishi tarmoqning qolgan 
qismi ishiga ta‘sir etmaydi. Agar konsentrator ishdan chiqsa tarmoq ishi to‘xtaydi. 
Yulduz topologiyasi orqali lokal tarmoqlarni ham bir-biriga ulash mumkin.
Yulduz topologiyasi ishdan chiqqan elementlarni qidirishda qulay: kabel, 
taroq adapter yoki razyomlarning nosozligi oson aniqlanadi. ―Yulduz‖ ―umumiy 
shina‖ dan yangi qurilmalarni ulashda ancha qulaylik tug‘diradi. Uzatish tezligi 100 va 
1000Mbit/s tarmoqlar ―yulduz‖ topologiyasi orqali qurilganini ham hisobga olish 
lozim. 
Agar ―yulduz‖ning markazida konsentrator joylashgan bo‘lsa, tarmoqning 
mantiqiy topologiyasi ―umumiy shina‖ga ozgaradi. 
―Yulduz‖ topologiyasini qo‘llashning avzalliklari: 

Yaratish va boshqarish soddaligi; 

Tarmoqning yuqori ishonchliligi; 

Tarmoq 
ichida 
uzatiluvchi 
ma‘lumotning 
yuqori 
darajada 
himoyalangani (agar yulduzning markazida kommutator joylashgan bo‘lsa). 
Asosiy kamchiligi – konsentratorning ishdan chiqishi butun tarmoq ishini 
to‘xtatadi.