M uxtor xudo yq ulov jurnalistikaga

1. Ijtimoiy-siyosiy jurnallar
Bu turdagi jurnallar jamiyatning ijtimoiy — siyosiy hayoti chuqur 
qatlamlarini aks ettiradilar. Jahon jurnalistikasida ijtimoiy— siyosiy 
jurnallar muhim 
o ‘rinni 
egallaydi. 
Dunyodagi yirik, 
rivojlangan 
mamlakatlarda ko‘pgina ijtimoiy — siyosiy jum allar nashr etiladi. Bunga 
misol sifatida, AQShda uzoq yillar chiqib turgan «Layf» («Hayot»), 
Angliyada nashr etiladigan 
- 
«Ekonomik», Fransiyadagi 
«Novel 
Observator» («Yangiliklar sharhi»), Germaniyadagi yirik nashr —
«Shtem», «FokUs» Kanadadagi doimiy chiqib turadigan «Taym» («Vaqt») 
kabi jumallarni keltirish mumkin, Rossiyada esa «Огонек» ijtimoiy —
siyosiy, adabiy jurnali mashhurdir. Turkiyada ham bir qator ijtimoiy- 
siyosiy jum allar nashr etiladi.
0 ‘z milliy mustaqilligiga erishgan respublikamizda ham qator 
ijtimoiy-siyosiy jurnallar nashr etilmoqda. Bular orasida 1995-yildan beri 
nashr etilayotgan. «Tafakkur» jurnali markaziy ijtimoiy-siyosiy jurnal 
sifatida alohida o ‘rin tutadi. Bu nashr ijtimoiy-falsafiy, m a’naviy-ma’rifiy 
jurnal bo‘lib, milliy qadriyatlarimiz, tariximiz, ma'naviyat va m a’rifatga 
doir masalalarni keng yoritadi, hamda kishilar ongiga istiqlol matkurasini 
singdirish, o‘zligini anglatishda katta vazifani bajarib kelmoqda. 1991- 
yildan nashr etilayotgan «Muloqot» jurnali esa respublikamizdagi ikkinchi 
yirik ijtimoiy-siyosiy jum al b o iib , 0 ‘zbekiston Xalq demokratik 
partiyasining nashri hisoblanadi. Jurnalda ijtimoiy hayot, tarixiy o ‘tmish
63

---

merosimiz, yangi davrni falsafiy mushohadalash, milliy mafkurani 
shakllantirish va boshqa masalalar keng yoritiladi.
Ijtimoiy-siyosiy jurnallar o ‘z xususiyatlari bilan turlicha ko‘rinishga 
ega bo‘ladilar. Xotin-qizlar uchun chiqariladigan «Saodat», «Sanam» kabi 
jurnallar ham ijtimoiy-siyosiy jurnallar tipiga kiradi. Chunki, mazkur 
jurnallarda ham shu kungi ijtimoiy-siyosiy hayotning u yoki bu masalalari, 
muammolari yoritib boriladi. Yoshlar hayotini yorituvchi «Yoshlik», 
«Yosh kuch», m a’rifat va yangi avlod tarbiyasi masalalarini yoritishga 
bagMshlangan «SogMom avlod uchun», bolalar uchun chiqariladigan 
«Gulxan» hamda kichkintoylar jurnali «G ‘uncha» ham o ‘z xususiyatlari 
bilan ijtimoiy-siyosiy jurnallar qatoriga kiradi. Shuningdek, hayotni 
adabiy-badiiy vositalar yordamida aks ettirishga m o‘ljallangan «Guliston», 
adabiyot va san’at masalalariga bag‘ishlangan “Sharq yulduzi», «Jahon 
adabiyoti», “Teatr” jumallari ham o ‘z sahifalarida ijtimoiy-siyosiy hayot 
masalalarini ko‘tarib chiqishlari boisidan m a’lum darajada ijtimoiy-siyosiy 
jurnallar sanaladilar. Respublikamizda ijtimoiy-siyosiy jurnalistika va 
uning markazi hisoblanmish ijtimoiy-siyosiy jurnallar tobora ko‘payib 
bormoqda.