M uxtor xudo yq ulov jurnalistikaga



Download 9,51 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/144
Sana08.04.2022
Hajmi9,51 Mb.
#538130
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   144
Bog'liq
Jurnalistikaga kirish.Qozoqboyev T. Xudoyqulov M

ISHN 978-9943-13-743-1 
© T.M .Qozoqboev, M.XudoyquIov, 2018

 
' ' © “IQTISOD-MOLIYA”, 2018
V. 



FANG A KIRISH
Kishilik jamiyatida matbuotning tutgan o'rni beqiyosdir. Insoniyat 
tariximng hamma bosqichlaridagi kabi hozjrgi davrda ham matbuot, 
ommaviy axborot vositalari jam iyat taraqqiyoti va insoniyat taqdirida 
muhim rol o ‘ynamoqda. Hozirgi zamon hayotini - buyuk kashfiyotlar asri, 
fan va texnika g ‘oyat rivojlangan, insoniyat tafakkurining bemisl 
yutuqlariga erishilayotgan XXI asrni matbuotsiz, gazeta va jumallarsiz, 
radio va televideniyesiz, axborot agentliklari va internet tarmogMsiz 
tasavvur etib boim aydi. Inson nonsiz, nozu - n e’matlarsiz yashay 
olmaganidek, m a’naviy oziq b o im ish matbuot, ommaviy axborot 
vositalari ham hozirgi zamon odamlarining doimiy yoido shi, yaqin 
hamkoriga aylangan. Butun yer qurrasini ko‘z ilg'am as qon tomirlari 
singari qamrab olgan ommaviy axborot vositalari kishilarga dunyoda 
boiayotgan voqea-hodisalar to ‘g ‘risida har kuni, har soat, har soniyada 
xabar berib turadi, ularning ongiga m a’naviy dunyosiga ta ’sir koisatadi. 
Bunda ilg‘or, xalqparvar g'oyalarga asoslanuvchi, insoniyatga ezgulik va 
taraqqiyot g ‘oyalarini yetkazuvchi demokratik matbuot asosiy o i i n tutadi.
Dunyo hamjamiyatining mustaqil va ozod mamlakatlaridan biri, katta 
odimlar bilan taraqqiy etib borayotgan respublikamiz ijtimoiy hayotida 
ham matbuot, ommaviy 
axborot vositalari muhim o ‘rin tutadi. 
Respublikamizda nashr etilayotgan 1500 dan ortiq gazeta va jurnallar, 
radio va televideniye kanallari, axborot agentliklari, mamlakatimizda olib 
borilayotgan ulkan lslohotlar, jumladan “2017-2021-yillarda 0 ‘zbekiston 
Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishlari bo‘yicha, 
xususan:
1. Davlat va jamiyat qurilishini takomillashtirish;
2. Qonun ustuvorligini ta’minlash va sud-huquq tizimini yanada isloh 
qilish;
3. Iqtisodiyotni yanada rivojlantirish va liberallashtirish;
4. Ijtimoiy sohani rivojlantirish;
5. Xavfsizlik, millatlararo totuvlik va diniy bag‘rikenglikni ta ’minlash, 
chuqur o ‘ylangan, o ‘zaro manfaatli va amaliy ruhdagi tashqi siyosat
3


yuritish kabi 
aniq 
ustuvor 
y o ‘nalishlar 
belgilangan 
“Harakatlar 
strategiyasi”ni amalga oshirishda kamarbasta b o iib xizmat qilmoqda.
Kishilik jamiyatida, insonlaming hayoti va faoliyatida bunchalik ulkan 
va zarur o ‘rin tutib kelayotgan jumalistikaning o ‘zi nima? U qachon va 
qanday sharoitda paydo boigan? Jurnalistika vujudga kelishidagi ijtimoiy
- siyosiy sabablar va omillar nimada va u qanday qonuniyatlar asosida ish 
k o ‘radi? Jurnalistika kasbi qanday kasb va uni qanday egallash mumkin? 
Matbuot materiallarining o ‘zagi b o ig an publitsistika nima va u qanday 
qismlardan va janrlardan iborat?
Q olingizdagi darslikda ana shu savollarga javob topishingiz mumkin. 
Kitob ikki bolim dan iborat b o iib , “Umumiy tushunchalar” deb 
nomlangan birinchi b o lim d a oltita bob b o iib , m aiu m ot va matbuotning 
o‘zaro mushtarakligi, matbuot vujudga kelishining ijtimoiy-tarixiy 
sabablari va omillari, matbuotning ijtimoiy ong ko‘rinishlaridan biri 
ekanligi, uning asosiy vazifalari va faoliyat yuritish tamoyillari, matbuotda 
jamoatchilik fikrining aks etish y o lla ri, matbuotchilik kasbining o ‘ziga 
xos xususiyatlari, ommaviy axborot vositalarining turlari— gazetalar, 
jurnallar, radioeshittirishlar, teleko‘rsatuvlar, axborot agentliklari. Kitob 
nashriyotlari va internetning vujudga kelishi, taraqqiyoti, ichki turlari kabi 
muhim masalalar bayon etilgan. Ikkinchi “Publitsistika” deb nomlangan 
bo lim d a esa matbuot materiallarining o‘zagi, ijtimoiy hayotni aks 
ettirishning alohida bir usuli b o ig an publitsistika, uning turlari va janrlari 
haqida m aium otlar beriladi. Publitsistika jumalistikaning muhim tarm ogi 
b o ig an matbuot bilan boglangan. U o ‘z faoliyatida matbuotning bu 
maqola boladim i yoki ocherk, pamflet b o ladim i yoki feleton baribir so‘z 
orqali ommaga t a ’sir qiladi, ommani tarbiyalashda ijobiy rol o ‘ynaydi. 
Demak, publitsistika jurnalistikadan k o ‘ra kengroq mavqega ega. 
Publitsistika b o lim i to ‘rt bobdan iborat b o iib , axborot publitsistikasi va 
uning 
xabar, 
reportaj, 
hisobot, 
intervyu 
kabi janrlari, 
tahliliy 
publitsistikaning kengaytirilgan xabar (korrespondensiya), suhbat, maqola, 
taqriz, obzor, xat, sharh kabi janrlari va ularning o ‘ziga xos xususiyatlari 
talqin etiladi. Kitob davomida badiiy publitsistikaning o ‘ziga xos 
xususiyatlari va uning lavha, ocherk, esse, feleton, pamflet kabi janrlari 
hamda hajviy publitsistikaning kichik janrlari tadqiq etiladi.


“Davming 
ijtimoiy 
siyosiy va boshqa dolzarb 
masalalariga 
bagishlangan adabiy ijod turi” boigan... publitsistikaning vazifasi ijtimoiy 
fikr uyg‘otish va uni shakllantirish, m aiu m maqsadga y o ‘naltirish, hujjatli 
fakt-ma’lumotlar asosida voqelik manzarasini yaratishdan iborat. Hozirgi 
zamon ijtimoiy hayoti unga aloqador o'tm ish va kelajak faktlari 
publitsistikaning predmetidir”1.
Xotimadan keyin “Jurnalistika asoslari” darsligi bo‘yicha test 
savollari, tarqatma materiallar, jurnalistikaga oid atamalar lug‘ati hamda 
har bir mavzudan keyin reyting topshiriqlari hamda nazorat savollari ilova 
qilinadi.
( Г /.Ь еЫ о п milliy cntsiklopcdiyasi I . , 2004. 7-jild. 194 b.

Download 9,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   144




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish