Sog’liqni saqlash vazirligi ogohlantiradi

 
17 
bilan uning barglarini tozalab turgan, unga suv quygan va shirin gaplar bilan erkalatgan. 
Ikkinchisi har safar xonaga qaychi ko’tarib kirgan, o’simlik barglarini qirqigan, unga 
qo’pol munosabatda bo’lgan, yoqimsiz gaplar gapirgan. 
Tajriba so’nggida olingan natijalar hammani hayratga solgan. 
Jo’xori o’sayotgan xonaga mehribon yordamchi kirganda, o’simlik tanasi xotirjam 
nurlanish taratgan. Qarovchi uni erkalatganda esa, o’simlik taratayotgan elektromagnit 
to’lqinlar bir maromga kelgan va yana-da tekislashgan.
Ammo xonaga qaychi ko’targan tajribachi kirganda, o’simlik uni darhol tanigan, 
uning tanasi notinch elektromagnit to’lqin chiqara boshlagan. Qarovchi uning yoniga 
qaychi bilan yaqinlashganda esa, jo’xori qichqiriqqa o’xshash kuchli tebranish bilan 
munosabat bildirgan. 
Juda ajoyib-a? O’simliklarning ham eslab qolish, munosabat bildirish, hadiksirash 
va qo’rqish qobiliyatlari bor ekan. Bunga boshqa ko’plab ilmiy dalillar keltirish mumkin. 
Asl bog’bon yosh navniholni o’z farzandidek parvarish qiladi. Hech bog’idagi 
mevali daraxtlar bilan gaplashib yurgan bog’bonni ko’rganmisiz? Men ko’rganman. 
Uning bog’idagi daraxtlar har yili bexato hosil beradi va mevalari shirasi bilan tilni 
yoradi. 
Musulmonchilikda hayvon so’yishda duo aytilishi bekorga emas. Usta qassoblar 
hech qachon qurbonlikka atalgan hayvonga pichoqni ko’rsatmaydilar. Ular hayvonni 
tinchlantirib, erkalab yupatib – keyin pichoq tortadilar. Islomda qiynab o’ldirilgan hayvon 
go’shtini harom deyilishi bejiz emas. Bunda ajoyib xislat bor. Gap shundaki, agar hayvon 
o’limidan oldin qo’rqsa, uning qoniga katta miqdorda adrenalin qo’shiladi. Qassoblar 
hayvon bo’g’ziga pichoq tortib, uning tomirlaridan hamma qonni chiqarib tashlaydilar. 
Ammo mayda qon tomchilari et hujayralari orasida qolib ketadi. Agar bu qon tomchilari 
adrenalinga to’yingan bo’lsa, u go’shting sifatini buzadi va uni iste’molga yaroqsiz qilib 
qo’yadi. 
Odamzod onggi o’sgani sayin ona tabiatdan uzoqlashib, unga begonalashib 
bormoqda. Axir, bugun qay birimiz atrofimizdagi boshqa jonzotlarning maqsadlari va 
tuyg’ulari bilan qiziqamiz? Yaratgan har bir mavjudotni ruh bilan yaratgan – har bir 
jonzot his qilish va o’z maqsadlariga intilish qobiliyati bilan bunyod bo’lgan. 
Keyingi safar sevimli insoningiz uchun sovg’a tarzida yashnab turgan gulni 
uzmoqchi bo’lib, unga yaqinlashganingizda – bechora o’simlik qanday dahshatli 
vahimaga tushishini o’ylab ko’ring. Tirik daraxt qarshisida bolta ko’targan kishi paydo 
bo’lsa – daraxt his etgan qo’rquvni tasavvur qiling. 
Men sizda shafqat hissini uyg’otmoqchi emasman. Albatta – hayotimiz ko’p 
jihatdan boshqa jonzotlarning nobud etib, ular bergan ne’matlarni iste’mol qilishimizga 
bog’liq. Ammo o’z mag’rurligiga ergashgan odamzod, nimagadir, uni o’rab turgan dunyo 
va undagi barcha mavjudotlar faqatgina uning uchun yaratib qo’yilgan deb o’ylaydi. 
Ko’pchiligimiz o’simlik va hayvonlarning birgina vazifasi odamning hayotini ta’minlash 
degan xato tushuncha bilan yashaymiz. 
Yaratgan hech bir joyda adolatsiz ish tutmaydi. Odamni ong bilan mukofotlagan 
bo’lsa, boshqa mavjudotlarni o’zga qobiliyatlar bilan siylagan. Bizda burgutchalik 
ko’rish, ko’rshapalakchalik eshitish, bo’richalik hid bilish qobiliyati yo’q. Biz ba’zi 

---