‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

ta’sirini ko‘rsatishi mumkin. Har qanday ixtilof asosida tomonlar o ‘rtasida avvalgi
munosabatlami inkor qilishga harakatlar yotganligi uchun yangi munosabatlar va
yangi sharoitlar yaratishga olib kelishi mumkin.
Konstruktiv ixtilofnmg ijobiy tomoni shundaki, u jamoa a’zolarining yangi
sharoitlarga psixologik moslashuvini tezlashtinshga yordam beradi, jamoada yagona
fikr, umumiy maqsad, sog‘lom muhit yaratilishi, har bir xodimni hayajonlanish,
tashvishlanish va qo‘rqishdan mustahkam ishonch sari yetaklaydi. Ammo har qanday
ixtilof ta’lim muassasasi yoki ma’lum bir jamoaning faoliyatida ijobiy ta’sir
ko‘rsatavermaydi. Hayotda insonlar o ‘rtasidagi o ‘zaro ishonch va hurmat tuyg‘ularini
so‘ndiruvchi, salbiy xususiyatlarga ega buzg‘unchi ixtiloflar ham mavjudki, bular
destruktiv ixtiloflar deb ataladi.
Destruktiv ixtiloflar. Bunday ixtiloflar jamoadagi qadriyatlami, mehr-oqibatni
yo‘qotib insonlaming o‘zaro munosabatlarini buzgan holda ularning birligi, jipsliligi,
uyushqoqlik va o'zaro hamkorligini yo‘qotadi. Mehnat unumdorligini pasaytiradi va
muassasaning 
rivojlanishiga 
to‘sqinlik 
qiladi. 
Tadqiqotlar 
natijalarining
ko‘rsatishicha, mazkur ixtiloflar 15% gacha ish vaqtini yo‘qotishga, 20% ga yaqin
mehnat unumdorligini pasaytinshga, hatto o‘z kasbimng mohir ustasi bo‘lgan
mutaxassislaming jamoadan zenkib, ketib qolishiga ham sabab bo‘lishi mumkin.
Ixtiloflar insonlaming o ‘zaro bir-biriga ta’sir ko‘rsatishida, o ‘zaro munosabatlar
jarayonida vujudga keladi, shuning uchun ham ular qayerda boimasin, oiladami,

---

jamoat joy lari dami o ‘z hukmini o ‘tkazishga harakat qiladi. Ixtiloflar ikki va undan