Ӛзбекистан Республикасы жоқары ҳәм орта арнаўлы билим министрлиги Қарақалпақ мәмлекетлик университети

L
ў
 = (L
2
 - L
3
) / L
2
)100% 
Лойни қуритиб, кейин куйдирганда умумий киришиши қуйидаги формулабилан 
топилади: 
L
y
= ( L
1
- L
3
) / L
1
)∙100%
Лойнинг умумий киришиши унинг кулай пластикли хили учун 8-12%ни ташкил этса, 
кам пластикли хили учун 2-5%дан ошмайди. 
 
Қадағалаў сораўлары 
1.Эрамыздан алдынгы мын жыллыкларда кайсы материаллар ойлап табылган? 
2.Озбекстанда тарийхый имаратларды курыуда кандай курылыс материалларынан 
пайдаланылганлыгын айтып берин. 
3.Керамикалык буйымлардын касийетлерин айтып берин. 
4.Гил топырак курамы хаккында айтып берин. 
 
 
5-тема. Керамикалық буйымлар ислеп шығарыў технологиясы 
 
Таяныш сөзлер:
 гилтопырак,кургак усыл,шликер усылы,ленталы 
усыл,писириу,кептириу,керамикалык гербиш,керамикалык тас,дийуал панел,пол ушын 
керамика,керамзит,черепица.
Жоба: 
5.1. Керамикалық буйымлар ислеп шығарыў технологиясы 
5.2 Керамикалық буйымлар структурасы ҳәм улыўма қәсийетлери 
5.3 Дийўал ушын керамикалық буйымлар 
5.4 Қаплама керамикалық буйымлар 
5.5 Арнаўлы керамикалық материаллар ҳәм буйымлар 
 
5.1. Керамикалық буйымлар ислеп шығарыў технологиясы
Керамикалық буйымлар қәсийетлери формасы, шийки зат түри ҳәм технологиясы 
қандай болыўына қарамастан, оларды ислеп шығарыў тӛмендеги тийкарғы процесслерден 
ибарат: шийки затты қазып алыў, шийки зат массасын таярлаў, буйымды қәлиплеў, оларды 
кептириў ҳәм писириў. 
Гил шийки зат кареринен экскаваторлар жәрдеминде ашық усылда қазып алынады ҳәм 
темир жол, автомобил ямаса басқа транспортта керамикалық буйымлар заводына тасылады. 
Шийки затты қазып алыўда карер гил запасы, қалыӊлығы, жайласыў характери анықланады 
ҳәм 1-2 жыл бурын бети ӛсимликлер, керексиз жыныслардан тазаланады.