Astronomiyadan ma’lumotnomalar

v
quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi: 
√
𝜇
𝜌
(1 + 2𝜀cosθ + 𝜀
2
)
bu yerda: 

 
- gravitatsiya parametri; 

= G(M+m), bunda, 
G
– gravitatsiya doimiysi, 
M
-markaziy jism 
massasi, 
m
-aylanuvchi jism massasi; 

- fokus parametri; ellip va giperbola uchun:
𝑏
2
𝑎
; 

 - 
ekssentrisitet; ellips uchun 0<

<1; parabola 
uchun 

=1; giperbola uchun 

>1; 

 - 
haqiqiy anomaliya.
Orbital tezlikni yana quyidagi formula orqali topish mumkin: 
𝑣 = √2(
𝜇
𝑟
+ 𝜖)
bunda:

- gravitatsiya parametri; 
r
– markaziy jism va 
aylanuvchi jism orasidagi masofa; 
𝝐
– solishtirma
orbital energiya. 
Albedo 
Albedo – Osmon jismlarining (masalan, sayyorlar, tabiiy yo‘ldoshlar, meteorlar va ho kazo) tashqaridan 
kelayotgan yorug‘likni qaytarish xususiyatini ifodalovchi fizik kattalik. 
1
Jadvalda osmon jismlarining o‘z orbitalaridagi o‘rtacha tezliklari keltrildi. Osmon jismining o‘rbital tezligi, uning orbitasi 
shakluiga ko‘ra, perigeliyda maksimal va affeliyda minimal darajaga ega bo‘ladi. Masalan, Yerning Quyosh atrofida aylanish tezligi, 
perigeliyda 30.27 km/soniya; affeliyda esa 29.27 km/soniyani tashkil qiladi. 
2
Oyning Yer atrofida aylanish orbitasidagi tezligi. 
Quyosh tizimidagi osmon jismlarining 
orbital tezliklari
1
Osmon 
jismi 
Orbital tezlik 
Merkuriy
  
47,87 km/soniya; 
Venera
 
35,02 km/soniya; 
Yer
 
29.783 km/soniya; 
Oy
2
1.023 km/soniya; 
Mars
 
24,13 km/soniya; 
Yupiter
 
13,07 km/soniya; 
Saturn
 
9.69 km/soniya; 
Uran
 
6,81 km/soniya; 
Neptun
 
5,4349 km/soniya; 
Pluton
 
4,666 km/soniya;
Serera
 
17,882 km/soniya; 
Erida
  
3,436 km/soniya;
Makemake
 
4,419 km/soniya;
Haumea
 
4,484 km/soniya;

---