O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi abdulla qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti o‘zbek tili va adabiyoti fakulteti

Mavzuning o‘rganilish darajasi:
Mazkur bitiruv malakaviy ishi Oybek 
ijodiy merosining katta qismini tashkil etgan prozaik asarlarining tili va uslubi 
xususiyatlarini umumfilologik nuqtai nazardan baholab, yozuvchi materialining 
o‘ziga xos qirralarini til materiali asosida ochib berishga qaratilgan. 
2
Samadov Q. Oybek prozasining lingvostilistik tadqiqi. 

---

3 
To‘g‘ri, o‘zbek tilshunosligida Oybek ijodining til xususiyatlari o‘rganilgan 
tadqiqotlar mavjud.
3
Ammo o‘zbek tili va adabiyoti taraqqiyotiga juda katta hissa 
qo‘shgan. Oybekdek ulkan so‘z san’atkorining ijodiy merosini birgina bitiruv 
malakaviy ishi doirasida tadqiq etish bilan chegaralanib qolish qanoatlanarli emas. 
Buning ustiga, Qarshiboy Samadov tomonidan olib borilgan kuzatishning amalga 
oshirilganligiga 41yil vaqt o‘tdi. O‘tgan davr mobaynida xalqimiz tarixida misli 
ko‘rilmagan o‘zgarishlar yuz berdi. O‘zbekiston Respublikasining o‘z 
mustaqilligini qo‘lga kiritishi xalqimizning ulkan tarixiy g‘alabasi va yutug‘i 
bo‘ldi. 
Binobarin, o‘tmishimizga, tarixiy, ilmiy va badiiy merosimizga qaytadan 
nazar tashlab, uni mustaqilligimiz prizmasida talqin qilib, bu ulkan merosni 
bugungi va ertangi kunimizga xizmat qildirish milliy istiqlol g‘oyasini amalga 
oshirishning asosiy vazifalaridan biri bo‘1ib turibdi. Shunday ekan, 60-yillarda 
boshlangan Oybek asarlarining til xususiyatlarini tadqiq etishni davom ettirish, shu 
aspektda uning o‘zbek tili taraqqiyotiga qo‘shgan hissasiga aniqliklar kiritish va 
ijodiy uslubini ana shu til materiali asosida ko‘rsatib berish o‘z dolzarbligini 
yo‘qotgan emas. Shu ma’noda mazkur bitiruv malakaviy ishi Oybekshunoslikka 
qo‘shilgan alohida hissa sifatida qaraladi. 
Bitiruv malakaviy ishining maqsad va vazifalari:
Bitiruv malakaviy 
ishimizning asosiy maqsadi Oybek prozasi lingvistik materialining tanlanishini, 
o‘ziga xos jihatlarini uning uslubi nuqtai nazaridan, ayrim zamondoshlari ijodi 
bilan qisman qiyoslagan holda talqin etishdan iborat. Bundan quyidagi vazifalar 
kelib chiqadi: 
1.Oybek ijod qilgan davr hamda adibning o‘z uslubiga xos bo‘lgan lingvistik 
materialini aniqlash. 
2.Badiiy asar uchun tanlangan mavzu, unda aks etgan davr va voqea 
hodisalarning yozuvchi ijodiy uslubi shakllanishiga ta’sirini belgilash. 
3
Самадов К. Некоторий вопросы языкового мастерство Айбека: Автореф. Дес. конд. филолог. наук-
Ташкент,1967-24с.; Боймирзаева С. Ойбек прозасининг лингвостилистик тадқиқи, филол.фанлари ном... дис. 
Автореф. Самарқанд, 2004, Б-23. 

---

3 
3.Yozuvchi prozaik asarlari matni tuzilishida muhim o‘rin egallagan til 
birliklarining vazifaviy va ma’no xususiyatlarini o‘rganish. 
4.Matnning badiiylik va estetik jihatdan shakllanishida qo‘llanilgan lug‘aviy 
birliklar guruhlarning o‘rnini aniqlash va shu yo‘sinda yozuvchi ideoliktining 
lug‘at qatlamini aniqlash.