O’quv darslik

b) L-turidagi
1 
kalstiy kanallarini bloklovchi vositalar (kalstiy antagonistlari, 
sust kalstiy kanallarini bloklovchi moddalar; gruppa IV) 

---

- 400 -
 
Kalstiy ionlari yurak-qon tomir tizimi funkstiyalarini boshqarishda muhim 
o’rin egallaydi. Ma’lumki yurak va vena qon tomirlari tonusi faoliyati ko’p 
jihatdan kalstiy ionlari almashinuviga, ayniqsa ularning hujayra ichi va 
hujayradan tashqari taqsimlanishiga bog‘liq. Shuning uchun kalstiy ionlari 
kinetikasini boshqarish imkoniyati katta ahamiyat kasb etadi. Bunday yo’llardan 
biri kalstiy kanallarini bloklashdir. So’nggi yillarda kalstiy kanallarini ko’plab 
bloklovchilari yaratildi va tibbiy amaliyotda keng qo’llanilmoqda. 
Kimyoviy tuzilishidan kelib chiqib, L-turidagi kalstiy kanallari blokatorlari 
quyidagi guruhlarga bo’linadi : 
 
difenilalkilaminlar
(verapamil); 
 
benzotiazepinlar
(diltiazem); 
 
digidropiridinlar
(nifedipin, isradipin, nikardipin, nimodipin, amlodipin); 
difenilpiperazinlar (stinnarizin, 
flunarizin). 
Aritmiyaga qarshi faollikka ega kalstiy kanallarini bloklovchilari guruhiga ( 
IV gurux), verapamil (izoptin, finoptin), diltiazem (kardil) va boshqa bir qator 
preparatlar kiritiladi. Ular shuningdek yurak-qon –tomir etishmovchiligida, 
diltiazem esa arterial gipertenziyada samarali ta’sir ko’rsatadi. 
Kalstiy kanallari blokatorlarining asosiy ta’siri, kalstiy kanallarini 
bloklashi hisobiga (tashqaridagi kalstiy ionlarini hujayra ichiga kirishini 
qiyinlashtiradi) potenstial qaramlik kalstiy kanallarini bloklashi bilan aniqlanadi 
1
Kalstiy kanallarining bir nechta turlari ajratiladi. Asosiysiga kiritiladi: L ( angl.